Мен бұл өрескел жағдайды материалдардың бірінде қысқаша айтып кетуге мәжбүр болдым, ол үшін алдымен «SC Food» ЖШС кінәлау керек. Бұл серіктесті «Қазақстан ет одағының» бас директоры Мақсұт Бақтыбаев басқарады. Біздің «КазахЗерно.kz» ақпарат агенттігі бұрынғы Ауыл шаруашылығы министрі, ал қазір «Қазақстанның ет одағы» басқарма төрағасы Асылжан Мамытбековтің «сәтті» қызметі тұрғысынан Ет одағының керемет бизнесі туралы бірнеше рет айтқан болатын. Бірақ егер бұрын ақша алудың заңды схемалары туралы айтылған болса, қазір делдалдық компания, біз бұған сенгіміз келмесе де, малды да, ақшаны да қайтарғысы келмейді. Бұл бәріне түсінікті болғандай, біз несие үшін берілетін мың теңге туралы емес, бірнеше миллиондық сомма туралы айтып отырмыз.
Естеріңізге сала кетейін, Павлодар облысындағы «Замандас» шаруа қожалығының басшысы Балғабай Бакишев кенеттен мемлекеттік бағдарлама бойынша жеңілдікпен несиелендіруді делдалдық компания арқылы шетелден асыл тұқымды малды сатып алу идеясын ойға алды. Ақша – 62 жарым миллион Бакишев компанияға аударды, міне оның жаңылыстары осы кезден басталды. Герефордтың 100 бас ірі қара малын сатып алғысы келді, және былтыр малды жеткізілім күтіп тұрды. Алайда, біршама қызық қозғалыстар туындады, герефордтың орнына ангуст ұсынды, содан кейін түсініксіз жеткізушілерден басқа тұқымды ірі қара мал ұсынылды. Бірақ, егер мен дүкенге сыра сатып алуға келген болсам, маған сол бағамен ешкім арақ ұсынбайды ғой, келісесіз бе? Ал мында – мінекей. Бұл күрделі мәселе – мал алмайтын фермер несие бойынша пайыз төлеуі керек, әйтпесе айыппұлдар болады. Бірақ не үшін төлеу керек? Ақырында, мал ешқашан жеткізілмеген және олар ақшаны ешқандай жағдайда да толықтай қайтарған жоқ. Бір сөзбен айтқандай, шаруаға қайда бару керек? Мүмкін сотқа шығар.
Бұл арада мәселе жаңа бөлшектерге айнала бастады: алғашқыда олар ақшаны Бакишевке қайтаруға уәде берді (әрине, ешқандай пайыссыз), мерзімі 7 ақпанда аяқталды, ақша қайтадан жабылып қалды, бірақ сотқа жүгінгеннен кейін тағы бір нәрсені қайтара бастады. Бұл жерде түсіндіруге болады, «Замандас» ШҚ Павлодар облысында ауылшаруашылық өнімдерінің негізгі өндірушісі, яғни жеткілікті күшті экономика ретінде танымал. Бірақ ол бір жыл жоғалтты, ал алынбаған малға несие төлемі тиынға айналды. Шынында да, өткен жылы «Замандас» ШҚ басшысы Балғабай Бакишев «Сыбаға» бағдарламасы бойынша несие алды – малды сатып алу үшін сол 62,5 миллион теңге. «SC Food» ЖШС қараша айының соңына дейін 100 бас герефорд малын әкелуі керек еді. Содан бері Балғабай аға ақшасын қайтарып алуға тырысады.
Оның айтуынша, «SC Food» ЖШС-нің импорттаушы ретінде таңдалуы кездейсоқ емес. Компанияның бірінші басшысы Мақсұт Бақтыбаев, өйткені ол «Қазақстан Ет одағының» бас директоры болып табылады. Сонымен қатар, Павлодар облысының ауылшаруашылығы басқармасынан алынған ақпаратқа сәйкес, «SC Food» ЖШС Бразилиядан малды әкелетін оператор болып табылады. 2019 жылдың аяғына дейін олар төрт мың бас ІҚМ-ға жиынтық тапсырыс алуды жоспарлады – анық, компания ұсақ заттарды алмастырмайды. Алайда, қажетті санды жинай алмай, жеткізу 2020 жылға ауыстырылды. Ал «Замандас» шаруа қожалығына басқа тұқымдардың малдарын ұсына бастады. Бірнеше жылдан бері мал шаруашылығымен айналысатын фермердің мұндай нұсқасы оған сәйкес келмеді – ақша оның аналогтары мен баламаларын емес, белгілі бір мал түріне төленді. Одан әрі – тағы: біраз уақыттан кейін ШҚ басшысына «SC Food» ЖШС өз уәделерін орындай алмайтыны белгілі болды, сондықтан Бакишев балама малды емес, келісімшарттық уәделерін орындай алатын балама жеткізушілерді іздей бастады.
Шаруа өзіне ыңғайлы малды Ресейден тапты, бірақ сатып ала алмады, өйткені ақша «SC Food». ЖШС-де қалды. Яғни, біршама таңғаларлық жағдай: шығындарды уәделерін орындамаған оператор емес, шаруа қожалығы, кешіктірудің объективті себептерге байланысты немесе болмауына қарамастан мойнына алды. Б.Бакишевтің айтуынша, ол мемлекетке төлем кестесіне сәйкес төлейді, және бұл кесте үшінші тұлғалардың кешігуіне байланысты өзгермейді. Қаражатты бизнеске бағыттап, олар пайда табудың орнына, фермер уақытты жоғалтады және мемлекетке пайыздарды төлеуде. «SC Food» ЖШС-мен келісім-шарт жасалғаннан кейінгі бес айда ақша «жұмыс істей» бастауы мүмкін еді. Осы уақыт ішінде қарапайым салым болса, салынған қаражат көлемін ескере отырып, екі миллион теңгеден асады. Мұнда тиімдірек қаржы құралдары немесе мал өсіруден түсетін пайда туралы айтылмайды. Мәселен оператор қаражаттың көбін қайтарады деген мәселеде емес, шаруа өзінікін қуана-қуана алады
– Мен ешкіммен ұрысқым келмейді. Маған тиесілі ақшаны беріңіз, маған басқа ештеңе керек емес, – дейді Балғабай Бакишев.
Бірақ әзірге фермердің айтуынша, «SC Food» ЖШС қаражаттың тек 20 миллион теңгесін ғана қайтарып берген. Компания қалған 42,5 миллион теңгені 7 ақпанға дейін беруге уәде берді. Алайда, бұл болған жоқ. Балғабай Бакишев «SC Food» ЖШС қарызды шынымен қайтарған жағдайда сот ісін қайтарып алмақ болған. Компания ақшаны қайтаруға асығар емес екенін ескеріп, фермер сотты күтіп отыр. Сот отырысы 18 ақпанға белгіленген.
Мақсұт Бақтыбаев өз кезегінде бұл азаматтық-құқықтық қатынастар екенін және олар екі заңды тұлға арасында шешілетіндігін айтып, түсінік беруден бас тартты. Темірбетон позициясы екенге келісіңіз. Сонымен қатар, ол қазақстандық ақпарат агенттіктерінің бірінің журналистері М.Бақтыбаевтың бұл жағдайға қатысты сөздерін бұрмалаған деп қосты.
Біздің агенттіктің мақсаты болмаса да, есімізге салайық: бұрын Мақсұт Бақтыбаев ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінде мал шаруашылығы департаментінің директоры болған. 2014 жылы ол үш жылға шартты түрде сотталды. Ол ҚР ҚК 307-бабы 2-бөлігі – билікті асыра пайдалану арқылы кінәлі деп танылды. Оған қоса, оған заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі келтірді және басқалардың сеніп тапсырылған мүлкін иемденді немесе ұрлады деп айып тағылды.
Біз адамды, әсіресе Қазақстан Ет одағының басшысы ретінде, оның өмірбаянының кейбір фактілерін қолдана отырып бағалауға бейім емеспіз, бірақ павлодарлық фермердің жағдайы өте мүшкіл. Осы уақытта Павлодар облысының ауыл шаруашылығы басқармасы шетелден әкелінетін мал сатып алуды ұйымдастыратын жаңа делдал операторын іздеуде.
Гегер Владимир- Сергей Пушкин Так , а накой он имея такие деньги , работал через посредника ? Ведь при таком раскладе , как минимум 30% если не больше отжимает за свои услуги посредник ! Не все так просто. Может быть и заведомо невозвратный кредит на распил.
Другой вопрос , на кой вам эти ангусы с геринфордами? Есть специально выведеная для казахстана порода "казахская белоголовая" где уже замешаны эти породы и адаптированы под наш климат. По мясным показателям при подсосном подъеме телят и в дальнейшем наличии откормочных площадок , данная порода ни чем не уступает. А по молочным , при вольном выгуле даже превосходят. Но стоят гораздо дешевле! - Садвакасова Айя Сергей Пушкин так они же дают кредиты на эти породы.Мы тоже сглупили .взяли 21миллион.через КТ.купили молочной породы.а рядом ни одного молокоприемного пункта.еще и землю крутики выкупили.сейчас уничтожаем поголовье.возвращаем кредит.чтобы залоги не потерять.
- Сергей Пушкин Садвакасова Айя так сказать: - поддержка отечественного сельхоз - товаро производителя , в действии. Печально!
- Садвакасова Айя В наш суд бесполезно.сами судимся уже второй год.и адвоката нанимали и подучаем отказы.над нами смеются и акимат и сельхозуправление и земельники.знают.что ничего не высудим.Вывод один.если власть не работает на народ.значит народ должен менять власть .
- Галина Дейнекина Сергей Пушкин Вредители! Их под суд.Столько лет бюджет пилили, скольким людям жизнь попортили ?Почему власти молчат?
- Шнара Жалмухамедова Миллиарды "закопали" банки и ничего, никто не пострадал, государственные деньги - читай "ничьи". А мы для больных детей на операцию по 500 тенге собираем. Нужно чтоб эти "деятели" ответили как минимум конфискацией и тюрьмой. Вор должен сидеть в тюрьме. Но у нас за 30000 тенге посадят а за миллиарды - вознаградят и повысят.
- Нурлан Жаулбаев Вся их работа сводилась к распилу денег и обеспечении блатной работой близких людей. Нет ответственности и государственного мышления у нынешнего поколения руководителей, кругом воровское мышление.
- Zura Nurgalieva Liasova Привлечь к ответственности и наказать,что бы до 7 ого поколения помнили его внуки правнуки,праправнуки и проклинали такого роственика.Аллах все видит без наказания никто еще не остался .Вот только страна пострадала за все эти годы его работы.
- Гульбаршин Таймасова Мамытбеков пока неприкасаем, это очевидно. Всегда изумляла кадровая "политика" нашего ЕБ. Как он тасовал министров, за что сажал в кресло министра совершенно некомпетентного субъекта,потом поняла, что профессионализм здесь ни при чем. Просто это нужные и приятные ему или его окружению люди. В настоящее время также просиживают его ставленники в удобных креслах и вынашивают планы по "производству" денег своим патронам. Вообще, когда-нибудь будут народу объяснять,за какие заслуги ставят министров. Вдруг из ниоткуда появляется новоиспеченный министр, ничем не примечательный, не имеющий никаких реальных заслуг, очень молодой, вызывающий только недоумение.