Русский язык, Русский мир и славянский вопрос

Несмотря на доминирование английского языка, славяне требуют почтения к своим национальным языкам, а также прекращения иррациональной борьбы с русским языком. Фото: crimea.gov.ru

 

Русский язык и Русский мир глазами славянина

В 2011 году президент Дмитрий Медведев подписал указ о установлении дня 6 июня (день рождения Пушкина) ежегодным Днём русского языка в России. Этот день был уже тогда празднован в Крыму (с 1996 г.) как „День защиты русского языка”, а начиная с 2007 г., начали там также организовывать „Международный фестиваль русской, славянской культуры „Великое русское слово””, во время которого проходил также форум: „Украина – Россия – взаимодействие”, преобразованый в 2014 г. в более широкий форум: „Русский мир: проблемы и перспективы”. [1] С 5 по 6 июня 2017 г. пройдет в Ливадии в Крыму III Международный форум в новом формате, на этот раз не только под эгидой властей Республики Крым, но также и Совета Федерации, и ещё с расширенной темой: „Русский мир. Русский язык. Исторические параллели и перспективы”.

 

Как учить славян русскому языку?

Положение русского языка в мире уже очень плохое, что не скрывала на мартовском заседании Организационного комитета III Ливадийского форума председатель Совфеда Валентина Ивановна Матвиенко: „К сожалению, нам не удалось остановить тенденцию сужения ареала русского языка в мире”. Как прогнозируют эксперты, „к 2050 году численность владеющих русским языком может сократиться вдвое” [2], и это тем легче, что и внутри России русскоязычное население подвергается неслыханному англицизацийному давлению [3], а неконтролируемая, чрезмерная иммиграция неславянского населения в большие города погружает там русский язык „в состояние агнозии” и – как говорят эксперты РАН – вызывает эффект „Вавилонской башни” и „подспудное складывание нескольких [разных] русских языков” [4].

Однако, в своей апрельской телеграмме, направленной „Участникам и гостям Съезда представителей народов, проживающих на территории Республики Татарстан”, президент Путин подчеркнул, что „государство придаёт приоритетное значение вопросам сохранения идентичности и самобытности каждого народа, укреплению мира, межнационального и межрелигиозного согласия в стране. И потому обязательно получат дальнейшее развитие программы по поддержке национальных языков, (и) школ” [5]. – Это заявление Владимира Путина должно порадовать не только татар, поляков („По польским оценкам, число поляков и лиц польского происхождения в России может составлять около 300 тыс.” [6]), или истинно русских россиян, но и русскоязычных (и симпатизирующих русским и России) славян, как в странах, граничащих с Россией, так и во всем мире.

Ничего ведь не стоит на пути, чтобы российское государство (с помощью таких, например, организаций национальных меньшинств, как „Конгресс Поляков в России”) организовало на территории России сеть классов в школах и факультетов в ВУЗах, где, например, польские дети и польская молодежь (из России и из-за рубежа) могла бы учиться на двух языках одновременно: по-русски и по-польски. Ничего также не мешает правительству России, чтобы, по крайней мере, во всех славянских странах оно открыло такие школы для детей всех русскоязычных славян (а не только: для детей граждан России), как 11-летняя русскоязычная школа при посольстве России в Лиссабоне. См.: Португалия: в добрый путь, Первая Славянская! http://gazetaslovo.com/новости/португалия/item/portugaliya-v-dobryj-put-pervaya-slavyanskaya.html (07.09.2015); Праздник Первого звонка в Первой Славянской школе [ФОТОГАЛЕРЕЯ] http://gazetaslovo.com/фотогалерея/item/prazdnik-pervogo-zvonka-v-pervoj-slavyanskoj-shkole.html (07.09.2015). Подобные школы (с русским языком и одновременно с языками отдельных стран) должны образовываться в славянских странах не только при посольствах России, но и при всех её консульствах, и, прежде всего, как частные школы, имеющие официальную поддержку (также финансовую) российского правительства – особенно в тех странах, где дети славян (в том числе и дети из смешанных, например, польско-русских, браков) лишены возможности изучения русского языка в школах, которые контролируются и финансируются государством (т. е. в государственных и муниципальных школах; далее: государственных).

 

„Успехи” дерусификации в Польше

Государством, дискриминирующим на практике граждан, желающих обучать своих детей русскому языку является, например, Польская Речь Посполитая (RP). „Успехи” дерусификации (и одновременной ангицизации!) здесь уже так велики, что с первого сентября 2017 г. скорее всего не будет в Польше ни одной начальной государственной школы, в которой дети могли бы начать изучение русского языка (т. н. главного - обязательного иностранного языка) с 1-го класса. Последний такой пост (в селе Galiny/Галины, ок. г. Bartoszyce/Бартошице, недалеко от границы с Калининградской областью) уже озвучил сокращение с нового учебного года 2017/18 изучения русского языка до уровня факультатива. В настоящее время, т. е. в 2016/17 учебном году, начальные школы в Польше имеют 6 классов (с учебного года 2017/18 они будут иметь 8 классов), при этом государство наложило на детей (не спрашивая согласия родителей!) обязанность изучения одного (т. н. главного - обязательного) иностранного языка с 1-го класса, а также обязанность изучения второго (т. н. дополнительного - вспомогательного) иностранного языка с 4-го класса (a начиная с 2017/18 учебного года – с 7-го класса).

В текущем учебном году дети в Польше учатся русскому языку в немногих начальных государственных школах только в качестве второго вспомогательного языка (за исключением школы в Галинах), т. е. только начиная с 4-го класса (и выше). Из нынешних официальных данных органов просвещения следует, что государство RP ограничило изучение этого славянского языка до горсточки начальных государственных школ в следующих воеводствах (в скобках: цифра римская – с какого класса ведется изучение русского языка, арабская цифра – количество школ):

- lubelskie (люблинское) воеводство (I - 0, IV - 10, V - 1)

- łódzkie (лодзинское) воеводство (I - 0, IV - 2, V - 1)

- mazowieckie (мазовецкое) воеводство (I - 0, IV - 8, V - 2, VI - 2)

- podlaskie (подляское) воеводство (I - 0, IV - 13, V - 1)

- śląskie (силезское) воеводство (И - 0, IV - 2)

- warmińsko-mazurskie (варминско-мазурское) воеводство (I - 1, IV - 1, V - 1)

- wielkopolskie (великопольское) воеводство (I - 0, IV - 1, VI - 1).

В общей сложности, изучение русского языка в Польше осуществляло в I пол. 2017 г. всего ок. 47 государственных начальных школ (I - 1, IV - 37, V - 6, VI - 3).

Как следует из разработки польского Главного Статистического Управления GUS („Образование и воспитание в учебном году 2015/2016”, Изд. GUS, Варшава 2016, с. 220) [7] – во всех (и, следовательно, также в негосударственных) начальных школах в Польше русский язык был в 2016 г. главным - обязательным иностранным языком для всего 2.717 детей (в том числе для 1.190 детей из городов и 1.527 детей из сельской местности). Отсюда вывод, что в последние годы это, прежде всего, негосударственные (частные) школы вели в Польше (в очень ограниченном масштабе) изучение русского языка в качестве первого (главного - обязательного) иностранного языка для учеников начальных классов. В том же 2016 году было в Польше 12.768 начальных школ для детей и молодежи (не считая специальных школ), в том числе 11.666 государственных школ и 1.102 негосударственные школы, в которых училось всего свыше 2,45 млн. детей (не считая детей из специальных школ), в том числе 2 млн. 366 тыс. детей в государственных школах, и 90 тысяч в негосударственных школах. („Образование и воспитание...”, с. 165) [7]. – Вместо комментария к этим цифрам, который „ливадийским” защитникам Русского мира, наверное, здесь не требуется, стоит обратить внимание на тот факт, что в Польше в том же 2016 году более 2,37 млн. детей из начальных школ учились обязательному английскому языку (в качестве главного иностранного языка), а кроме того ок. 23 тыс. детей учились его в качестве вспомогательного языка.

 

Русский язык как сокровище Славянщины

Если даже „Вернуть все страны региона [соседей России] к тому уровню распространения русского языка, который существовал в позднем СССР, сегодня уже нереально.”, - как утверждает Александр В. Шустов [8], это, однако, не можно мириться с абсолютным доминированием английского языка в Центрально-Восточной Европе [9], так как для славянского населения в этом регионе это господство является не только доказательством нарушения его очевидного права, чтобы не учиться и не пользоваться совершенно чужим для него языком, но означает оно также необратимый раскол Славянщины на две изолированные друг от друга части, западную и восточную, разделённые „железным”, а, прежде всего, культурным занавесом. Доминирование английского языка в сочетании с удалением русского языка, например, в Польше, и с удалением польского языка на Белоруссии или в России – используется только противниками Славянщины, противниками идеи возобновления мирного сотрудничества славян. Лишенные знания братских языков и культур, геополитически разделенные, насильно наученные английскому языку и „английского” мышления – польские и русские (и другие) славяне будут культурно и духовно пацифицированы и обездвижены. Славянская самобытность исчезнет.

Поэтому на российском народе, а особенно на его истинно русско-славянской части, лежит сегодня исторический и цивилизационный долг по защите русского языка, и это не только как государственного языка этой многоэтнической нации, но и в качестве самого красивого и наиболее известного языка целого славянского сообщества, а, следовательно, как величайшего сокровища Славянщины. В деле сохранения русского языка славяне должны российскому народу постоянно помогать, причём россияне должны здесь сделать первый шаг, или – как говорит президент Путин – должны дать хороший пример отношения к языкам и культуре других славянских народов, в том числе, например, к языку и культуре поляков-славян. И только потом требовать взаимности. Искусственно созданный барьер, этот „железный занавес”, делящий Польшу и Россию стo лет (с 1917 года!) – должен, в конце концов, рухнуть, Евросоюз и НАТО разделят судьбу Советского Союза и Варшавского договора, а славянские народы останутся и будут стремиться к возрождению. Поэтому следует создать такие условия и стимулы, чтобы члены этих народов хотели и могли приезжать в Россию, сотрудничать с Россией, а, в первую очередь, чтобы они могли учить своих детей русскому языку – в России и за пределами России – параллельно с родным языком. Необходимо помнить, что сто лет назад множество польской молодежи училось в университетах и политехнических институтах в Киеве, Одессе, Харькове, Москве, Санкт-Петербурге и Казани – и именно поэтому поляки смогли внести свой немаловажный вклад в индустриализацию и политическую историю России, став самыми настойчивыми союзниками царя Николая II, а затем добольшевистской российской республики [10].

 

Необходима толерантность и отход от коллективистической цивилизации

Не отныне поляки-славяне на Востоке – на Белоруссии, на Украине, в России – хотят учить своих детей русскому языку и польскому языку одновременно. Тем временем, во всех этих странах (как и в „Натовской” Польше) навязывается им принудительная англицизация, а на Белоруссии и на Украине – дерусификация и принудительная белорусификация или украинизация. Как говорят поляки, коня со сбруей тому, кто на Белоруссии заметит пропагандирование каждого дня аутентичной, т. е. создаваемой славянами, русской или польской культуры, причем польскую культуру и польский язык удаляют здесь не только из государственных школ, но даже и из католических церквей! [11] – Такая ситуация не должна длиться дольше, потому что она вредит польскоговорящим и русскоговорящим полякaм-славянам, живущим до сих пор на бывших восточных землях Речи Посполитой, и, прежде всего, она является чрезвычайно вредной для дела возрождения и равноправия изучения русского языка, например, в Польше.

Впрочем, во всех славянских странах должно вступить в силу железное правило, что только родители имеют право решать, на каком языке их ребенок может говорить и на каком языке он должен учится. Принудительное навязывание славянским детям государственного языка отдельными странами Славянщины – это вещь не допустимая. С персоналистической точки зрения очевидно, что, например, дети поляков на Белоруссии вовсе не обязательно должны говорить по-белорусски, так же как и дети белорусов, которые, впрочем, являются в большинстве русскоязычными. Эти государства, где живут славяне должны вместе стоять на страже свободы выбора внутриславянского языка, а также свободы передвижения и поселения славян, не допускать полной монополии конкретного славянского языка в СМИ и нанять достаточное количество чиновников, знающих (особенно в некоторых районах) русский и соседские языки. В любом же случае государство не должно принуждать всей славянской популяции к изучению неславянских языков. Изучение иностранных языков должно быть правом, а не обязанностью. Государство должно выполнять в этом случае только вспомогательную роль, способствовать обучению желающих, ибо в соответствии с правилами любимой славянами цивилизации латинской-персоналистической, государство не является ни в коем случае владельцем (паном) любого гражданина, но оно должно только служить живущим в нём людям, и ещё в соответствии с принципом субсидиарности: „столько власти, сколько необходимо, столько свободы, на сколько это возможно”. Принуждение преподавания любого государственного языка, или какого-либо иностранного языка – очевидным образом вступает в противоречие с языковой свободой, т. е. с личной свободой человека.

Польские христианские националисты (а это значит: не шовинисты, но патриоты) полностью допускают ситуацию, когда житель Польши не владеет польским языком, потому что он его, просто, не должен учить. Это только правящие Польшей в течении многих лет либеральные социалисты заставляют всех детей, живущих в Польше изучать польский язык, а также – в подавляющем большинстве школ – английский язык. Аналогичная ситуация возникает, к сожалению, на Белоруссии и в России. В этой ситуации стоит прислушаться к советам польского интеллектуала (который, впрочем, жил после второй мировой войны в Великобритании и окончил Оксфордский университет), проф. Мачея Гертыхa, который на примере, взятым из истории Польши показывает универсальное решение: „На протяжении веков у нас было много иммигрантов: протестантских немцев, евреев, караимов, мусульманских татар, шотландцев, армян. Когда [польское] государство было сильным, богатым, притягивало ищущих убежища. По-прежнему притягивает, существует полная толерантность. Это наша концепция толерантности получила широкое европейское признание указами Собора в Констанце в 1418 году. Эта польская толерантность заключается в доступности для иммигрантов двух вариантов. Можно полностью интегрироваться с польским народом, приняв наш образ жизни, и можно оставаться самим собой, живя совершенно отдельной жизнью, хотя бы на протяжении веков, но во втором случае без права вмешиваться в то, как поляки решают свои дела. Конечно, допустимы были все возможные промежуточные формы между этими двумя вариантами” [12]. – Это очень здоровый подход и его сегодня очень не хватает, хотя бы в Польше, на Украине и на Белоруссии, где царские и коммунистические русификационные практики социалисты прoзападного типа заменили дерусификацией и англицизационно-американизацийными практиками.

 

Танки и самолеты не заменят философии и школ

Упоминаемый выше Александр Владимирович Шустов утверждает, что Россия не имеет средств („у России нет ресурсов”) на защиту русского языка в соседних (а в том числе и в славянских) странах. Одновременно, как читаем в Рунете, Россия уже давно передала американскому концерну ExxonMobil большую часть своей общенациональной собственности, т. е. подземные природные ресурсы на российских шельфах, „Причем американская компания имеет долю в 33,3 % во всех совместных [с Россией] проектах.” [13]. Российские СМИ сообщили также (в начале 2017 г.), что Сербия должна получить от России „подарок” („Россия подарит Сербии”) в виде шести истребителей МиГ-29, тридцати танков Т-72, тридцати бронированных автомобилей БРДМ и другого вооружения на сумму 600 млн. евро”. Один из российских комментаторов назвал этот дар „прекрасным подарком, который значительно усилит обороноспособность Сербии”, „шагом [российского правительства] к русскости” и „событием, которое ясно показывает, что Россия становится все более и более русским государством” [14]. Нет сомнения, так же нужно будет написать и о Белоруссии – ведь президент Лукашенко уже пообещал такой же „подарок” для Сербии (12 зенитно-ракетных установок „Бук” и 8 истребителей МиГ-29), но с реализацией в 2018 году [15].

Тем временем, как можно прочитать даже в русской версии Википедии, Сербия, которая с 01.03.2012 г. является официальным кандидатом на вступление в ЕС, подписала соглашение о военном сотрудничестве с НАТО уже в 2006 году, а „В 2015 году парламент Сербии Скупщина ратифицировал с НАТО секретное соглашение, известное как СОФА (Status of Forces Agreement), которое было подписано в 2014 году. Согласно соглашению, Сербия, не будучи членом НАТО, взяла на себя обязательства, равные тем, которые имеют полноправные члены НАТО. В результате де-факто Сербия стала членом НАТО с обязательствами, но без прав. 19 февраля 2016 года Президент Сербии Томислав Николич подписал соглашение с НАТО, согласно которому, представители Альянса получают специальный дипломатический иммунитет и свободу перемещения по территории страны, а также доступ к сербским военным объектам.” [16] Выходит так, что Россия хочет сегодня вооружать страну де-факто Натовскую, или даже повторить на Балканах свой сирийский „успех”, ибо довооружение Сербии имеет место в ситуации, когда нам ничего ещё не известно о каком-то конкретном соглашении Трампа с Путиным, в то время как государственные российские СМИ уже начинают пугать, что „Над Балканами  нависла угроза новой войны” [17]. И, безусловно, не вооружений и не войны ожидают теперь славяне.

Развязывание геноцидных войн (в Сирии, в Донбассе, на Балканах), которые идут потом без конца, обеспечивая работу и доходы военно-промышленному комплексу – сверхдержавы оправдывают либо необходимостью сохранения т. н. однополярного мира, или же необходимостью создания „нового мирового порядка, отличного от того, который сложился после распада СССР” [18]. Однако, если бы так действительно было, и если тот новый, создаваемый на наших глазах порядок должен был быть лучше, чем существующий до сих пор, это, кажется, очевидно, что Россия должна скорее всего подарить сербам шесть русскоязычных факультетов персоналистической философии (преподающих, в частности, Бердяева) и несколько десятков гуманитарных средних школ с двумя (сербским и русским) языками обучения, чем эти старые самолеты и танки, которые никоим образом не спасут славянской Сербии.

 

Русские должны тоже жить по-русски

Умерший в 2014 году князь Николай Романович Романов, произнес перед смертью ценную мысль: „Вы знаете, русский язык – это не только язык. Это же надо и жить по-русски. Язык же это как краска.” – А как власти России отнеслись к этим многим славянским „носителям русского языка”, так сильно желающим „жить по-русски”? Мы прочитали об этом в последнее время в удручающем комментарии Дмитрия Стешинa (под названием „Пасынки империи” [19]) к статье Ульяны Скойбеды озаглавленной: „Нерусские русские: почему украинцам и прочим переселенцам из стран СНГ не дают гражданство в России” [20]. Г-н Стешин заключает: „К сожалению, [российская] империя при всех своих достоинствах имеет ряд недостатков – это участь людей-щепок. Щепки летят, когда рубят лес. Империя никогда не учитывает их страданий в общей сумме выгод, тактических выигрышей и стратегических планов, рассчитанных на десятилетия. (...) Такова реальная современная политика, и она очень жестокая.”

„Люди-щепки”??! – Откуда взялось в современной России такое циничное и обесчеловеченное определение славян, говорящих по-русски? И как вы можете так думать и писать в общероссийской газете о братьях-славянах (или просто: о братьях-людях) из-за рубежа? Это так странно, что с места вспоминаются здесь слова некоего мудрого российского профессора: „Вряд ли в столицах РФ и США можно найти справедливость и гуманность… Жадность до власти и денег — вот что превалирует в этих столицах…”, но также и слова некоего не менее мудрого профессора из Польши: „Человек является существом разумным и свободным, он, конечно, не позволит себя привести к тому, что проповедует социализм, к тому, что человек является просто навозом истории, что он является массой или каким-то „человеческим ресурсом”, который является предметом манипуляций и технологий.” [21]

Быть может, эта антиперсоналистическая, эгоистическая позиция „империи” в отношении, как пишет Стешин, „всех русских, русскоязычных, русскокультурных и пророссийских” людей, которые – желая-не желая – тянутся к России и ищут в ней „русской жизни”, объясняется не только потребностями жестокой имперской политики, но также и печальным фактом, что со времен ленинской электрификации, сталинской индустриализации и брежневской бюрократизации русские в России не живут уже совершенно „по-русски”. В феврале 2016 г. обратил на это внимание российский миллиардер Олег Дерипаска, который в ходе своего выступления на пленарном заседании XIII Красноярского экономического форума призвал к выселению части жителей из Москвы: „Мне кажется, очень важно расселить Москву. Каждый раз, подлетая к Москве, задумываюсь, что эти люди делают”, - сказал миллиардер и заявил, что необходимо „вовлечь назад москвичей в экономическую деятельность” [22].

Подобного мнения придерживается, например, известный преподаватель Института Лингвистики Московской международной академии (ММА), доктор политических наук Александр Андреевич Лапин, который в декабре 2016 г. выступил на московском круглом столе: „Будущее России: Поиски альтернативных путей развития” со своим докладом под названием: „Правоконсервативный политический курс как неизбежность”, высказываясь за „отказом от либеральной глобализации, которая ведётся в угоду транснациональным корпорациям и постепенно уничтожает национальную, культурную и религиозную идентичности народов и государств” [23]. Уже в 2012 году, в интервью „Народному Политологу”, Александр Лапин сказал прямо: „Ключевыми проблемами, которые предстоит решить любой ответственной российской власти, являются незаселённость территорий, неравномерное распределение населения, депопуляция и деградация народа. Концентрация людей в мегаполисах и городах-миллионниках приводит к тому, что большая часть природных ресурсов остаётся невостребованной и неиспользованной, а промышленные производства, эксплуатирующие природные богатства, работают на основе устаревших технологий, варварски перемалывая то, что принадлежит не только нам, но и нашим потомкам. Исторический опыт многих стран показывает, что в подобных ситуациях дальновидные и ответственные государственные деятели прибегали к политике рассеивания населения. Так, наиболее продуктивным видится создание и развитие сети малых российских городов с численностью населения до 50 тыс. человек, с продуманной инфраструктурой, основанной на качественной транспортной системе и каналах связи. Отток населения из мегаполисов позволит развить в России сеть малых городов, между которыми могут быть расположены комфортабельные посёлки-пригороды. Сами же мегаполисы при этом никуда не денутся, но их роль в экономической и социальной жизни страны уменьшится.” [24] – Это, по сути – нереализованная по сей день – программа разрыва с американизацией России и возвращения восточных славян к модели жизни „по-русски”.

 

Реальная защита русскости или III „ливадийская говорильня”?

Возникает в этой ситуации вопрос: станет ли III Международный Ливадийский форум попыткой реальной обороны русскости, или будет очередной „говорильней”, необходимой только для целей пропаганды? Сергей Аксёнов, глава Республики Крым, охарактеризовал (на заседании Организационного комитета) цель текущего Форума следующим образом: „(…) вполне серьезно ведётся разговор об изоляции и демонтаже России, а войска НАТО уже стоят под Санкт-Петербургом. В связи с этим остро стоит вопрос консолидации не только граждан России, но и всего Русского мира. Ядром его был и остаётся русский народ, русский язык, русская культура, русская традиция, русский характер. Сегодня, как это обозначил наш Президент Владимир Владимирович Путин, эти категории становятся факторами национальной безопасности. Поэтому Ливадийский форум следует рассматривать как гуманитарную, патриотическую операцию по сплочению русского мира. (…) В контексте изложенного предлагаем сформировать 3 секции, которые пройдут 5 июня в первый день III Международного Ливадийского форума. Первое – это концепция Русского мира, значение Крымской весны для её развития. Второе – русский язык и образование, право [наших] соотечественников. Третье: Русский мир – поворотные моменты [в его] истории к столетию революции 1917 года.” [25]

Что показательно, Г-н Аксёнов хочет „консолидировать весь Русский мир”, но в выше цитируемом его высказывании не появляется ни разу слово: „славяне” или „Славянщина”. Между тем, например, для русскоязычных и уважающих русскую культуру поляков-славян – Русский мир был и есть, прежде всего, миром русских-славян и русинов-славян, а не давно прибывших в Россию немцев, эмигрантов из черты постоянной еврейской оседлости, или завоеванных (с участием поляков!) народов Кавказа и татар (народов турко-монгольского происхождения). Для поляков-славян совершенно очевидно, что защита русского языка должна вестись, прежде всего, самими славянами и в интересах всех славян, а, значит, в интересах не только многонационального государства Россия, но и для блага всей многогосударственной Славянщины.

Такой перспективы восприятия роли русского языка в Европе и такого видения сотрудничества Русского мира со Славянским миром мы желаем не только участникам III Международного Ливадийского форума в Крыму, в сотую годовщину „русской” революции, которая уничтожила существующий когда-то шанс на единство и сотрудничество славян после их победы в первой мировой войне.

Grzegorz Grabowski (перевод автора)

P. S. В конце простой вопрос: почему на сайте посольства России в Польше фамилия российского посла написана по-английски: „Sergey Andreev”, а не по-польски: „Siergiej Andriejew” или: „Sergiusz Andriejew”? – Или это какая-то демонстрация неприязни к языку польских славян, или, может быть, следствие неконтролируемой уже англицизации российского МИДа? – См.: Ambasador Federacji Rosyjskiej w Rzeczypospolitej Polskiej Sergey Andreev http://poland.mid.ru/web/polska_pl/biogram (д. 05.2017).

Оригинальный текст: Język rosyjski i Ruski Świat oczami Słowianina http://polski.blog.ru/229853075.html (26.05.2017); http://polski.blog.ru/229861203.html (26.05.2017).

См. также: Концепция Русского мира, т. е. „изобретание велосипеда” http://polski.blog.ru/236490611.html (19.06.2017).

 

Примечания:

[1] – Обзорная информация о Международном фестивале „Великое русское слово” http://mfvrs.org/content/obzornaya_informatsiya (б.д.).

Денис Татарченко, II Ливадийский форум: экспертный взгляд на Русский мир http://www.russkiymir.ru/publications/208511/ (09.06.2016).

Как говорится на сайте американского Радио Свобода, действующего тоже в России с 1991 г. по указу президента Ельцина – политическая концепция Русского (или скорее: Российского) мира сделала карьеру благодаря президенту Путину: „Выступая [в конце 2006 года] на встрече с творческой интеллигенцией в Доме Державина в Санкт-Петербурге в канун Года русского языка, президент РФ подчеркнул: „Русский мир может и должен объединить всех, кому дорого русское слово и русская культура, где бы они ни жили, в России или за ее пределами. Почаще употребляйте это словосочетание – „Русский мир””, – призвал Путин ловивших каждое его слово творческих интеллигентов. Собственно, в связи с этим пожеланием и был в июне 2007 года президентским указом создан фонд „Русский мир”, которому предписывалось содействовать распространению русского языка и культуры, укреплять связи с соотечественниками. Тему подхватила и Русская православная церковь, выдвинувшая на своих мероприятиях, связанных с популяризацией концепции „Русского мира”, лозунг, напоминающий болельщицкую кричалку: „Россия, Украина и Беларусь — это и есть Святая Русь!” А патриарх Кирилл концепт расширил, отнеся к духовной общности Святой Руси еще и Казахстан с Молдовой.” – См.: Владимир Абаринов, Галина Сидорова, „Русский мир”, бессмысленный и беспощадный https://www.svoboda.org/a/26855650.html (18.02.2015).

[2] – „Евразияты” будут общаться по-английски? http://polski.blog.ru/226332291.html (25.04.2017).

[3] – Вадим Викторович Рыбин, Какой должна быть языковая политика России https://nstarikov.ru/blog/69612 (10.08.2016); Вадим Викторович Рыбин, Языковая борьба https://nstarikov.ru/blog/47953 (04.01.2015); Вадим Викторович Рыбин, О русском языке и нерусских словах https://nstarikov.ru/blog/72735 (02.12.2016).

[4] – Владимир Емельяненко, Вавилон говорит https://rusmir.media/2017/02/05/language (05.02.2017).

[5] – Участникам и гостям Съезда представителей народов, проживающих на территории Республики Татарстан http://kremlin.ru/events/president/letters/54359 (22.04.2017).

[6] – Polacy w Rosji (Поляки в России) http://moskwa.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/polonia/ (д. 05.2017); Халина (Галина) Брониславовна Суботович-Романова, председатель Федеральной польской национально-культурной автономии „Конгресс поляков в России”, в начале мая 2017 г. вошла в состав президиума Совета Полонии мира на Общем Съезде Полонии в Пултуске (Польша). – См.: Zjazd Rady Polonii Świata (Съезд Совета Полонии мира) http://www.poloniarosji.ru/pl/aktualnosci/632/Zjazd-Rady-Polonii-Swiata (04.05.2017).

[7] – Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2015/2016 (Образование и воспитание в учебном году 2015/2016), Wyd. GUS, Warszawa 2016 (Изд. GUS, Варшава 2016) http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5488/1/11/1/oswiata_i_wychowanie.pdf – см.: Dział VI. Nauczanie języków obcych, Tabl. VI. 1. Nauczanie języków obcych jako przedmiotu obowiązkowego (s. 220) oraz: Dział III. Szkoły podstawowe, Tabl. III. 1. Szkoły podstawowe publiczne i niepubliczne (s. 165). / Отдел VI. Преподавание иностранных языков, Табл. VI. 1. Преподавание иностранных языков в качестве обязательного предмета (с. 220), а также: Отдел III. Начальные школы, Табл. III. 1. Государственные и негосударственные начальные школы (с. 165).

[8] – Александр Шустов, Русский мир Средней Азии сжимается http://www.ng.ru/dipkurer/2016-02-01/11_asia.html (01.02.2016).

[9] – Так считает, например, румынский историк и литерат проф. Овидий Печичан, имеющий частично сербские корни. – См.: Патриотическая борьба против англицизации http://polski.blog.ru/226866275.html (04.05.2017).

[10] – Грабский o союзе поляков с Россией http://polski.blog.ru/214001587.html (12.08.2014); Дмовский о союзе поляков с Россией http://polski.blog.ru/221711347.html (14.08.2016); Первый вождь II Речи Посполитoй http://polski.blog.ru/131924307.html (07.11.2011).

[11] – Под интернациональным крестом http://polski.blog.ru/216503507.html (09.04.2015).

[12] – Экуменическaя контрреформация у ворот http://polski.blog.ru/210118659.html (05.01.2014).

[13] – Нефтяная компания ExxonMobil потребовала от Минфина США позволить добычу нефти в России http://rusvesna.su/economy/1492627285 (19.04.2017). – См. также: Ульяна Гортинская, „Роснефть” получит доступ к ресурсам в Мексиканском заливе http://www.voltairenet.org/article194903.html (10.01.2017); „Роснефть” и „ExxonMobil” обнаружили гигантские запасы нефти http://www.voltairenet.org/article194908.html (11.01.2017); Россия продает 19,5 % „Роснефти” „Гленкору” и Катару http://www.voltairenet.org/article194930.html (13.01.2017).

[14] – Константин Щемелинин, Шаг к русскости http://www.segodnia.ru/content/183422 (09.01.2017). Альтернатива: http://webkamerton.ru/index.php/2017/01/shag-k-russkosti (10.01.2017).

[15] – Белоруссия подарит Сербии 12 установок „Бук” и восемь самолетов МиГ-29 http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/3979569 (28.01.2017).

[16] – Сербия. Внешняя политика https://ru.wikipedia.org/wiki/Сербия#.D0.92.D0.BD.D0.B5.D1.88.D0.BD.D1.8F.D1.8F_.D0.BF.D0.BE.D0.BB.D0.B8.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B0

[17] – Дмитрий Добров, Над Балканами нависла угроза новой войны https://ria.ru/analytics/20170405/1491535567.html (05.04.2017).

[18] – Имад Фавзи Шуэйби, Москва и образование Новой мировой системы http://polski.blog.ru/148653123.html (19.04.2012).

Кстати, с течением лет эти объяснения политики избыточных вооружений кажутся с обеих сторон все более лживые, ибо при сравнительно небольших затратах на довооружение Сирии и Сербии, Россия „дружит” в течении года с Эрдоганом – одиним из главных виновников военной трагедии сирийцев, иракцев и курдов – и собирается потратить в 2018-2025 гг. ещё 17 трлн. рублей (то есть ок. 297,8 млрд. долларов – по курсу 57,08 рубля за доллар) на реализацию новой „Госпрограммы вооружений” [*], а США довооружают теперь создающийся Курдистан на столь же символическую сумму ок. 300 млн. долларов [**], и одновременно они подписали в мае текущего года соглашения на поставки оружия Саудовской Аравии – т. е. другому главному виновнику бед йеменцев, сирийцев, иракцев и курдов – на общую сумму ок. 110 млрд. долларов [***].

[*] – С небес на землю: Минобороны ускоряет перевооружение Сухопутных войск https://ria.ru/defense_safety/20170518/1494587020.html (18.05.2017).

[**] – США поставят иракским курдам гаубицы, стрелковое оружие и внедорожники http://riataza.com/2017/04/21/ssha-postavyat-irakskim-kurdam-gaubitsyi-strelkovoe-oruzhie-i-vnedorozhniki/ (21.04.2017); Юрий Богданов, Курды получат от Вашингтона оружие http://izvestia.ru/news/704636 (15.05.2017).

[***] – Валерия Маслова, Виктор Астафьев, Финансы против убеждений: США заключили крупнейшую военную сделку с Саудовской Аравией https://russian.rt.com/world/article/391867-saudovskaya-araviya-ssha-orugie-postavki (20.05.2017).

[19] – Дмитрий Стешин, Пасынки империи http://www.kp.ru/daily/26670/3695933/ (02.05.2017).

[20] – Ульяна Скойбеда, Нерусские русские: почему украинцам и прочим переселенцам из стран СНГ не дают гражданство в России (Часть 1) http://www.kp.ru/daily/26670/3695877/ (02.05.2017).

[21] – Цитаты взяты из комментария Станислава М. Иванова (Riataza.com, 07.05.2017) и из интервью Генрикa Кереся (Henryk Kiereś) под названием: „Самый старейший из социализмов” для люблинского ежеквартального журнала „Cywilizacja” („Цивилизация”) № 6/2003 http://cywilizacja.ien.pl/?id=21

[22] – Мария Тодорова, Олег Дерипаска: „Каждый раз, подлетая к Москве, задумываюсь, что эти люди делают” http://www.forbes.ru/milliardery/313239-oleg-deripaska-kazhdyi-raz-podletaya-k-moskve-ya-zadumyvayus-chto-eti-lyudi-tam-d (19.02.2016).

[23] – Будущее России: Поиски альтернативных путей развития http://vesparevenge.ru/?p=1221 (27.12.2016).

[24] – Александр Лапин: Отправление с „третьего пути” http://www.narpolit.com/po_suti_dela/otpravlenie_s_tretego_puti_08-50-45.htm (23.06.2012).

[25] – Сергей Аксёнов: Ливадийский форум, который пройдёт в рамках фестиваля „Великое русское слово”, следует рассматривать как гуманитарную операцию по сплочению Русского мира http://glava.rk.gov.ru/rus/index.htm/news/355777.htm (02.03.2017).

 

 

Оригинальный текст на польском языке:

Język rosyjski i Ruski Świat oczami Słowianina

W 2011 roku prezydent Dymitr Miedwiediew podpisał dekret o ustanowieniu dnia 6 czerwca (urodziny Puszkina) corocznym „Dniem języka rosyjskiego” w Rosji. Tenże dzień był już wówczas świętowany na Krymie (od 1996 r.) jako „Dzień obrony języka rosyjskiego”, a poczynając od 2007 r., zaczęto tam również organizować „międzynarodowy festiwal rosyjskiej, słowiańskiej kultury „Wielkie ruskie słowo””, któremu towarzyszyło forum „Ukraina – Rosja – współdziałanie”, przekształcone w 2014 r. w bardziej szerokie forum „Ruski Świat – problemy i perspektywy”. [1] W dniach 05-06.06.2017 r. odbędzie się w Liwadii na Krymie III Międzynarodowe Forum w nowej formule, tym razem nie tylko pod patronatem Republiki Krym, lecz również Rady Federacji (senatu Rosji), i do tego w poszerzonym temacie: „Ruski Świat. Ruski język. Historyczne paralele i perspektywy”.

 

Jak nauczać Słowian języka rosyjskiego?

Sytuacja języka rosyjskiego na świecie jest już bardzo zła, czego nie ukrywała na marcowym posiedzeniu Komitetu Organizacyjnego III Forum Liwadyjskiego marszałek Rady Federacji Walentyna Matwijenko, mówiąc: „Niestety, nie udało nam się zmienić światowej tendencji do zawężania się zasięgu używania języka rosyjskiego”. Jak prognozują eksperci, „do 2050 roku liczba osób posługujących się językiem rosyjskim może zmniejszyć się o połowę” [2], i to tym łacniej, że również wewnątrz granic Rosji ludność rosyjskojęzyczna poddawana jest niesłychanej presji anglicyzacyjnej [3], a niekontrolowana, nadmierna imigracja ludności niesłowiańskiej do wielkich miast pogrąża tam język rosyjski „w stan agnozji” i – jak mówią eksperci Rosyjskiej Akademii Nauk – powoduje efekt „wieży Babel” i „utajone kształtowanie się kilku [różnych] języków rosyjskich” [4].

Jednakże, w swojej kwietniowej depeszy skierowanej do „Uczestników i gości Zjazdu przedstawicieli narodów, zamieszkujących na terytorium Republiki Tatarstan”, prezydent Putin podkreślił, że „państwo przyznaje priorytet sprawom zachowania tożsamości i samoistności każdego narodu, umocnienia pokoju, zgody pomiędzy narodami i religiami wewnątrz kraju. I dlatego będą z pewnością dalej rozwijane programy wsparcia dla języków narodowych, (i) szkół” [5]. – Ta deklaracja Włodzimierza Putina powinna ucieszyć nie tylko Tatarów, Polaków („Według polskich szacunków, liczba Polaków i osób polskiego pochodzenia w Rosji może wynosić około 300 tys.” [6]), czy prawdziwie ruskich Rosjan, lecz także rosyjskojęzycznych (i sympatyzujących z Ruskimi i Rosją) Słowian, zarówno w krajach graniczących z Rosją, jak i na całym świecie.

Nic przecież nie stoi na przeszkodzie, by państwo rosyjskie (przy pomocy np. takich organizacji mniejszości narodowych, jak Kongres Polaków w Rosji) zorganizowało na terytorium Rosji sieć klas w szkołach i fakultetów na wyższych uczelniach, gdzie np. polskie dzieci i polska młodzież (z Rosji i z zagranicy) mogłaby uczyć się i studiować w dwóch językach jednocześnie: po rosyjsku i po polsku. Nic również nie przeszkadza rządowi Rosji, by przynajmniej we wszystkich krajach słowiańskich otworzył takie szkoły dla dzieci wszystkich rosyjskojęzycznych Słowian (a nie tylko dla dzieci obywateli Rosji), jak 11-letnia szkoła rosyjskojęzyczna przy ambasadzie Rosji w Lizbonie: Португалия: в добрый путь, Первая Славянская [школо]! (Portugalia: szerokiej drogi, Pierwsza Słowiańska [Szkoło]!) http://gazetaslovo.com/новости/португалия/item/portugaliya-v-dobryj-put-pervaya-slavyanskaya.html (07.09.2015); Праздник Первого звонка в Первой Славянской школе (Święto pierwszego dzwonka w Pierwszej Słowiańskiej Szkole [FOTOGALERIA]) http://gazetaslovo.com/фотогалерея/item/prazdnik-pervogo-zvonka-v-pervoj-slavyanskoj-shkole.html (07.09.2015). Szkoły takie (z językiem rosyjskim i językami poszczególnych krajów) powinny powstawać w krajach słowiańskich nie tylko przy ambasadach Rosji, lecz także przy wszystkich jej konsulatach, oraz jako szkoły prywatne z oficjalnym wsparciem (również finansowym) rosyjskiego rządu – zwłaszcza w tych państwach, gdzie dzieci Słowian (w tym także dzieci z małżeństw mieszanych, np. polsko-ruskich) pozbawione są możliwości uczenia się języka rosyjskiego w szkołach publicznych (tj. państwowych i municypalnych).

 

„Sukcesy” derusyfikacji w Polsce

Państwem dyskryminującym w praktyce obywateli chcących uczyć swoje dzieci języka rosyjskiego jest np. Rzeczpospolita Polska. „Sukcesy” derusyfikacji (i jednoczesnej anglicyzacji!) są już tu tak wielkie, że od pierwszego września 2017 r. najprawdopodobniej nie będzie w Polsce ani jednej podstawowej szkoły publicznej, w której dzieci mogłyby rozpocząć naukę języka rosyjskiego (jako tzw. głównego - obowiązkowego języka obcego) od I klasy. Ostatnia taka placówka (w Galinach, k/Bartoszyc, niedaleko granicy z Kaliningradem) zapowiedziała już zredukowanie od nowego roku szkolnego 2017/18 nauki języka rosyjskiego do poziomu nieobowiązkowego kółka. Aktualnie, tj. w roku szkolnym 2016/17, szkoły podstawowe w Polsce mają 6 klas (od roku 2017/18 będą miały 8 klas), przy czym państwo nałożyło na dzieci (nie pytając o zgodę rodziców!) obowiązek nauki jednego (tzw. głównego - obowiązkowego) języka obcego od I klasy oraz obowiązek nauki drugiego (tzw. dodatkowego - pomocniczego) języka obcego od IV klasy (a poczynając od roku 2017/18 – od VII klasy).

W obecnym roku roku szkolnym dzieci w Polsce uczą się języka rosyjskiego w nielicznych podstawowych szkołach publicznych tylko jako drugiego języka pomocniczego (za wyjątkiem szkoły w Galinach), czyli dopiero od poziomu IV klasy (i wyżej). Z tegorocznych oficjalnych danych władz oświatowych wynika, że państwo RP ograniczyło naukę tego słowiańskiego języka do garstki podstawowych szkół publicznych w następujących województwach (w nawiasach: cyfra rzymska – od której klasy prowadzona jest nauka języka rosyjskiego, cyfra arabska – ilość szkół):

- woj. lubelskie (I - 0, IV - 10, V - 1)

- woj. łódzkie (I - 0, IV - 2, V - 1)

- woj. mazowieckie (I - 0, IV - 8, V - 2, VI - 2)

- woj. podlaskie (I - 0, IV - 13, V - 1)

- woj. śląskie (I - 0, IV - 2)

- woj. warmińsko-mazurskie (I - 1, IV - 1, V - 1)

- woj. wielkopolskie (I - 0, IV - 1, VI - 1).

W sumie, naukę języka rosyjskiego w Polsce prowadziło w I poł. 2017 r. zaledwie ok. 47 publicznych szkół podstawowych (I - 1, IV - 37, V - 6, VI - 3).

Jak wynika z opracowania polskiego Głównego Urzędu Statystycznego („Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2015/2016”, Wyd. GUS, Warszawa 2016, s. 220) [7] – we wszystkich (a więc także w niepublicznych) szkołach podstawowych w Polsce język rosyjski był w 2016 r. głównym - obowiązkowym językiem obcym dla zaledwie 2.717 dzieci (w tym dla 1.190 dzieci z miast i 1.527 dzieci ze wsi). Wynika stąd wniosek, że w ostatnich latach to przede wszystkim szkoły niepubliczne (prywatne) prowadziły w Polsce (w niesłychanie ograniczonej skali) naukę języka rosyjskiego jako pierwszego (głównego - obowiązkowego) języka obcego dla uczniów szkół podstawowych. W tymże 2016 r. było w Polsce 12.768 szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży (bez szkół specjalnych), w tym 11.666 szkół publicznych i 1.102 szkoły niepubliczne, w których uczyło się ogółem ponad 2,45 mln dzieci (bez dzieci ze szkół specjalnych), w tym 2 mln 366 tys. dzieci w szkołach publicznych i 90 tys. w szkołach niepublicznych. („Oświata i wychowanie…”, s. 165) [7]. – Zamiast komentarza do tych liczb, którego „liwadyjscy” obrońcy Ruskiego Świata chyba tu nie potrzebują, warto zwrócić uwagę na fakt, że w tym samym 2016 roku uczyło się w Polsce obowiązkowo języka angielskiego (jako głównego języka obcego) ponad 2,37 mln dzieci ze szkół podstawowych, a ponadto ok. 23 tys. dzieci uczyło się go jako języka pomocniczego.

 

Język rosyjski jako skarb Słowiańszczyzny

Jeśli nawet „Przywrócenie we wszystkich krajach regionu [u sąsiadów Rosji] tego poziomu upowszechnienia języka rosyjskiego, jaki był w późnym ZSRR – jest już dziś nierealne.” – jak twierdzi Aleksander W. Szustow [8], to jednak nie można pogodzić się z totalną dominacją języka angielskiego w Europie Środkowo-Wschodniej [9], gdyż dla ludności słowiańskiej w tym regionie dominacja ta jest nie tylko równoznaczna z pogwałceniem jej oczywistego prawa do nieuczenia się i nieposługiwania się całkowicie obcym dla niej językiem, ale oznacza ona także nieodwracalne rozbicie Słowiańszczyzny na dwie izolowane od siebie części, zachodnią i wschodnią, rozdzielone „żelazną”, a przede wszystkim kulturową kurtyną. Dominacja języka angielskiego w połączeniu z rugowaniem języka rosyjskiego np. w Polsce i z rugowaniem języka polskiego na Białorusi czy w Rosji – służy wyłącznie nieprzyjaciołom Słowiańszczyny, nieprzyjaciołom idei wznowienia pokojowej współpracy Słowian. Pozbawieni znajomości bratnich języków i kultur, podzieleni geopolitycznie, przymusowo nauczeni języka angielskiego i „angielskiego” myślenia – Słowianie polscy i ruscy (i inni) będą kulturalnie i duchowo spacyfikowani i obezwładnieni. Słowiańska odrębność zaniknie.

Dlatego na narodzie rosyjskim, a zwłaszcza na jego prawdziwie rusko-słowiańskiej części, spoczywa dzisiaj dziejowy i cywilizacyjny obowiązek obrony języka rosyjskiego, i to nie tylko jako języka państwowego tego wieloetnicznego narodu, lecz również jako najpiękniejszego i najbardziej znanego języka wspólnoty słowiańskiej, a tym samym – jako największego skarbu Słowiańszczyzny. W dziele zachowania języka rosyjskiego Słowianie powinni narodowi rosyjskiemu pomagać, przy czym Rosjanie powinni tu zrobić pierwszy krok, czyli – jak mówi prezydent Putin – powinni dać dobry przykład traktowania języków i kultury innych narodów słowiańskich, w tym także np. języka i kultury Polaków-Słowian. I dopiero potem żądać wzajemności. Sztucznie stworzona bariera, owa „żelazna kurtyna” dzieląca Polskę i Rosję od stu lat (od 1917 roku!) – musi w końcu runąć, Unia Europejska i NATO podzielą los Związku Radzieckiego i Układu Warszawskiego, a narody słowiańskie pozostaną i będą chciały się odrodzić. Należy więc stworzyć takie warunki i zachęty, by członkowie tych narodów chcieli i mogli przyjeżdżać do Rosji, współpracować z Rosją, a przede wszystkim, by mogli uczyć swoje dzieci języka rosyjskiego – w Rosji i poza Rosją – równolegle z językiem ojczystym. Pamiętajmy, że sto lat temu mnóstwo polskiej młodzieży studiowało na uniwersytetach i politechnikach w Kijowie, Odessie, Charkowie, Moskwie, Petersburgu i Kazaniu – i właśnie dlatego Polacy mogli wnieść swój niebagatelny wkład w uprzemysłowienie i historię polityczną Rosji, stając się najwytrwalszymi sojusznikami cara Mikołaja II, a następnie przedbolszewickiej republiki rosyjskiej [10].

 

Potrzebna jest tolerancja i odejście od cywilizacji gromadnościowej

Nie od dzisiaj Polacy-Słowianie na Wschodzie – na Białorusi, na Ukrainie, w Rosji – chcą uczyć swoje dzieci języka rosyjskiego i języka polskiego jednocześnie. Tymczasem, we wszystkich tych państwach (podobnie jak w „NATO-wskiej” Polsce) oferuje się im przymusową anglicyzację, a na Białorusi i na Ukrainie – derusyfikację i przymusową białorusyfikację albo ukrainizację. Konia z rzędem temu, kto na Białorusi dostrzeże propagowanie na co dzień autentycznej, czyli tworzonej przez Słowian, rosyjskiej bądź polskiej kultury, przy czym kulturę polską i język polski ruguje się tu nie tylko z państwowych szkół, ale nawet z katolickich kościołów! [11] – Taka sytuacja nie powinna dłużej trwać, bo szkodzi polskojęzycznym i rosyjskojęzycznym Polakom-Słowianom żyjącym nadal na dawnych ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej, a przede wszystkim jest wybitnie szkodliwa dla sprawy odrodzenia i równouprawnienia nauki języka rosyjskiego np. w Polsce.

We wszystkich państwach słowiańskich powinna zresztą obowiązywać żelazna zasada, że tylko rodzice mają prawo decydować o tym, w jakim języku ich dziecko ma mówić i w jakim języku ma być kształcone. Przymusowe narzucanie dzieciom słowiańskim języka państwowego przez poszczególne państwa Słowiańszczyzny – to rzecz niedopuszczalna. Z personalistycznego punktu widzenia jest oczywiste, że np. dzieci Polaków na Białorusi wcale nie muszą koniecznie mówić po białorusku, podobnie jak i dzieci Białorusinów, które są zresztą przeważnie rosyjskojęzyczne. Państwa zamieszkiwane przez Słowian powinny wspólnie stać na straży wolności wyboru wewnątrzsłowiańskiego języka, oraz swobody przemieszczania się i osiedlania Słowian, nie dopuszczać do całkowitego monopolu konkretnego języka słowiańskiego w mediach i zatrudniać odpowiednią ilość urzędników znających (zwłaszcza na pewnych obszarach) język rosyjski i języki sąsiedzkie. W żadnym zaś wypadku państwo nie powinno zmuszać całej populacji Słowian do nauki języków nie-słowiańskich. Nauka języków obcych, to powinno być prawo, a nie obowiązek. Państwo powinno pełnić tu tylko funkcję pomocniczą, umożliwiać chętnym naukę, bowiem zgodnie z zasadami miłej Słowianom cywilizacji łacińskiej-personalistycznej, państwo nie jest w żadnym razie właścicielem (panem) jakiegokolwiek obywatela, lecz ma ludziom je zamieszkującym jedynie służyć, i to zgodnie z zasadą subsydiarności: „tyle władzy, na ile to konieczne, tyle wolności, na ile to możliwe”. Przymus nauczania jakiegokolwiek języka państwowego, czy jakiegokolwiek języka obcego – w sposób oczywisty kłóci się z wolnością językową, czyli z wolnością osobistą człowieka.

Polscy nacjonaliści chrześcijańscy (to znaczy: nie szowiniści, lecz patrioci) w pełni dopuszczają sytuację, gdy mieszkaniec Polski nie posługuje się językiem polskim, bo się go, po prostu, nie musi uczyć. To tylko rządzący od lat Polską socjaliści liberalni zmuszają wszystkie dzieci mieszkające w Polsce do nauki języka polskiego, a także – w przytłaczającej większości szkół – języka angielskiego. Analogiczna sytuacja występuje, niestety, na Białorusi i w Rosji. W tej sytuacji, warto posłuchać wskazówek polskiego intelektualisty (który zresztą żył po drugiej wojnie światowej w Wielkiej Brytanii i ukończył Uniwersytet Oksfordzki), prof. Macieja Giertycha, który na przykładzie wziętym z historii Polski pokazuje uniwersalne rozwiązanie: „Poprzez wieki mieliśmy wielu imigrantów: protestanckich Niemców, Żydów, Karaimów, muzułmańskich Tatarów, Szkotów, Ormian. Gdy państwo [polskie] było silne, bogate, przyciągało szukających azylu. Nadal przyciąga, jest pełna tolerancja. To nasza koncepcja tolerancji uzyskała powszechne europejskie uznanie dekretami Soboru w Konstancji w roku 1418. Ta polska tolerancja polega na dostępności dla imigrantów dwóch opcji. Można się w pełni zintegrować z narodem polskim, przyjmując nasz sposób życia, oraz można pozostać sobą, żyjąc życiem zupełnie odrębnym, choćby poprzez wieki, ale w tym drugim przypadku bez prawa wtrącania się w to, jak Polacy załatwiają swoje sprawy. Oczywiście, dopuszczalne były wszystkie możliwe formy pośrednie między tymi dwoma opcjami” [12]. – Jest to podejście bardzo zdrowe i bardzo go dzisiaj brakuje, chociażby w Polsce, na Ukrainie i na Białorusi, gdzie carskie i komunistyczne praktyki rusyfikacyjne socjaliści prozachodniej maści zastąpili derusyfikacją i praktykami anglicyzacyjno-amerykanizacyjnymi.

 

Czołgi i samoloty nie zastąpią filozofii i szkół

Przywoływany wyżej Aleksander W. Szustow twierdzi, że Rosja nie ma środków („у России нет ресурсов”) na obronę języka rosyjskiego w krajach sąsiednich, a więc także w krajach słowiańskich. Jednocześnie, jak czytamy w Runecie, Rosja już dawno przekazała amerykańskiemu koncernowi ExxonMobil dużą część swojej ogólnonarodowej własności, czyli podziemnych zasobów naturalnych na rosyjskich szelfach, „Przy czym udziały firmy amerykańskiej we wszystkich wspólnych [z Rosją] projektach wynoszą 33,3 %.” [13]. Rosyjskie media doniosły także (na początku 2017 r.), że Serbia ma otrzymać od Rosji „podarunek” („Россия подарит Сербии”) w postaci sześciu myśliwców MiG-29, trzydziestu czołgów T-72, trzydziestu samochodów opancerzonych BRDM i innego uzbrojenia na kwotę 600 mln euro”. Jeden z rosyjskich komentatorów nazwał ten dar „wspaniałym prezentem, który znacznie wzmocni zdolności obronne Serbii”, „krokiem [rosyjskiego rządu] ku ruskości” i „wydarzeniem, które wyraźnie pokazuje, że Rosja staje się coraz bardziej państwem rosyjskim” [14]. Ani chybi, podobnie trzeba będzie też napisać o Białorusi – wszak prezydent Łukaszenko już zapowiedział taki sam „podarunek” dla Serbii (12 wyrzutni rakiet przeciwlotniczych „Buk” i 8 myśliwców MiG-29), ale z realizacją w roku 2018 [15].

Tymczasem, jak można przeczytać nawet w rosyjskiej wersji Wikipedii, Serbia, która od 01.03.2012 r. jest oficjalnym kandydatem do członkostwa w Unii Europejskiej, podpisała porozumienie o współpracy wojskowej z NATO już w 2006 r., a „W 2015 roku Zgromadzenie Narodowe Serbii ratyfikowało tajną umowę z NATO, znaną jako SOFA (Status of Forces Agreement), która została podpisana w 2014 roku. Zgodnie z tą umową, Serbia – nie będąc członkiem NATO – wzięła na siebie zobowiązania równe tym, jakie mają pełnoprawni członkowie NATO. W rezultacie, Serbia stała się de facto członkiem NATO, ze zobowiązaniami, ale bez praw. 19 lutego 2016 roku prezydent Serbii Tomislav Nikolić podpisał z NATO umowę, zgodnie z którą przedstawiciele Sojuszu otrzymują specjalny immunitet dyplomatyczny i wolność poruszania się po terytorium kraju, a także dostęp do serbskich obiektów wojskowych.” [16] Wychodzi więc na to, że Rosja chce dziś zbroić kraj de facto NATO-wski, albo nawet powtórzyć na Bałkanach swój „sukces” syryjski, bowiem dozbrajanie Serbii ma miejsce w sytuacji, gdy nic nam jeszcze nie wiadomo o jakimś konkretnym porozumieniu Trumpa z Putinem, natomiast rządowe media rosyjskie zaczynają już straszyć, że „Nad Bałkanami zawisła groźba nowej wojny” [17]. A z pewnością nie zbrojeń i nie wojny oczekują teraz Słowianie.

Rozpętywanie ludobójczych wojenek (w Syrii, w Donbasie, na Bałkanach), które toczą się potem bez końca, zapewniając pracę i zyski sektorowi wojskowo-przemysłowemu – usprawiedliwiane jest przez mocarstwa bądź to koniecznością zachowania tzw. świata jednobiegunowego, bądź też potrzebą stworzenia „nowego porządku światowego, różniącego się od tego, jaki powstał po rozpadzie ZSRR” [18]. Gdyby jednak tak naprawdę było, i gdyby ów nowy, tworzony na naszych oczach porządek miał być lepszy od dotychczasowego, to wydaje się oczywiste, że Rosja powinna raczej podarować Serbom sześć rosyjskojęzycznych fakultetów filozofii personalistycznej (propagujących m.in. Bierdiajewa) i kilkadziesiąt humanistycznych szkół średnich z podwójnym (serbskim i rosyjskim) językiem wykładowym, a nie te stare samoloty i czołgi, które w żaden sposób nie uratują słowiańskiej Serbii.

 

Ruscy powinni też żyć po rusku

Zmarły w 2014 roku książę Mikołaj Romanowicz Romanow wypowiedział przed śmiercią cenną myśl: „Wiedzcie, że język rosyjski to nie tylko język. Toć powinno się też żyć po rusku. Wszak język jest jak barwa.” – A jak władze Rosji potraktowały tych wielu słowiańskich „nosicieli języka rosyjskiego”, pragnących tak bardzo „żyć po rusku”? Przeczytaliśmy o tym ostatnio w przygnębiającym komentarzu Dymitra Stieszyna (pt. „Pasierbowie imperium” [19]) do artykułu Juliany Skojbiedy, zatytułowanego „Nierosyjscy Rosjanie: dlaczego Ukraińcom i innym imigrantom z krajów WNP nie dają obywatelstwa w Rosji” [20]. Pan Stieszyn konkluduje: „Niestety, imperium [rosyjskie] przy wszystkich swoich zaletach ma szereg wad – to los ludzi-wiórów. Wióry lecą, gdy rąbią las. Imperium nigdy nie uwzględnia ich cierpienia w ogólnej sumie korzyści, taktycznych wygranych i planów strategicznych, obliczonych na dziesięciolecia. (...) Taka jest współczesna polityka, i jest ona bardzo brutalna.”

„Ludzie-wióry”??! – Skąd wzięło się we współczesnej Rosji takie cyniczne i zdehumanizowane określenie Słowian mówiących po rosyjsku? I jak można tak pisać o braciach-Słowianach z zagranicy (albo po prostu: o braciach-ludziach) w ogólnorosyjskiej gazecie? Jest to tak dziwne, że z miejsca przypominają się tu słowa pewnego mądrego rosyjskiego profesora: „W stolicach Rosji i USA raczej nie można znaleźć sprawiedliwości i ludzkości... Żądza władzy i pieniędzy – oto, co przeważa w tych stolicach...”, ale także słowa pewnego nie mniej mądrego profesora z Polski: „Człowiek jest bytem rozumnym i wolnym, na pewno nie da się zredukować do tego, co głosi socjalizm, do tego, że człowiek jest po prostu nawozem historii, że jest masą czy jakimś „zasobem ludzkim”, który stanowi przedmiot manipulacji i technologii.” [21]

Być może, że ta antypersonalistyczna, egoistyczna postawa „imperium” wobec, jak pisze Stieszyn, „wszystkich ruskich, rosyjskojęzycznych, ruskokulturowych i prorosyjskich” ludzi, którzy – chcąc-nie chcąc – ciągną tłumnie do Rosji i szukają w niej „ruskiego życia”, spowodowana jest nie tylko potrzebami okrutnej polityki imperialnej, lecz także smutnym faktem, że od czasów leninowskiej elektryfikacji, stalinowskiej industrializacji i breżniewowskiej biurokratyzacji Rosjanie w Rosji nie żyją już tak zupełnie „po rusku”. W lutym 2016 r. zwrócił na to uwagę rosyjski miliarder Oleg Deripaska, który w trakcie swojego przemówienia na plenarnym posiedzeniu XIII Krasnojarskiego Forum Ekonomicznego wezwał do wysiedlenia części mieszkańców z Moskwy: „Przesiedlenie [ludzi z] Moskwy wydaje mi się bardzo ważne. Za każdym razem, gdy nadlatuję nad Moskwę, to zastanawiam się, co ci ludzie robią” – powiedział miliarder i stwierdził, że konieczne jest „wciągnięcie z powrotem moskwian do działalności gospodarczej” [22].

Podobnego zdania jest np. znany wykładowca Instytutu Lingwistyki Moskiewskiej Akademii Międzynarodowej (MMA), doktor nauk politycznych Aleksander Andrzejewicz Łapin, który w grudniu 2016 r. wystąpił podczas moskiewskiego okrągłego stołu pn. „Przyszłość Rosji – poszukiwanie alternatywnych dróg rozwoju” z referatem pt. „Prawicowo-konserwatywny kurs polityczny jako nieuchronność”, opowiadając się za „rezygnacją z liberalnej globalizacji, która jest przeprowadzana dla dogodzenia ponadnarodowym korporacjom i stopniowo niszczy narodową, kulturową i religijną tożsamość narodów i państw” [23]. Już w roku 2012, w wywiadzie dla „Narodowego Politologa”, Aleksander Łapin powiedział wprost: „Kluczowymi problemami, z którymi przyjdzie się zmierzyć każdej odpowiedzialnej rosyjskiej władzy, są: wyludnienie pewnych obszarów, nierównomierne osadnictwo, depopulacja i degradacja narodu. Koncentracja ludności na obszarach metropolitalnych i w wielomilionowych aglomeracjach prowadzi tylko do tego, że duża część zasobów naturalnych pozostaje niewydobywana i niewykorzystana, a zakłady przemysłowe wykorzystujące bogactwa naturalne działają w oparciu o przestarzałe technologie, przemielając w barbarzyński sposób to, co należy nie tylko do nas, ale i do naszych  potomków. Doświadczenie historyczne wielu krajów pokazuje, że w takich sytuacjach dalekosiężnie myślący i odpowiedzialni mężowie stanu uciekali się do polityki rozpraszania osadnictwa. Tak, najbardziej owocnym wydaje się być tworzenie i rozwijanie sieci małych miast rosyjskich, liczących do 50 tys. mieszkańców, z dobrze przemyślaną infrastrukturą, opartych na doskonałym systemie transportu i takichże kanałach komunikacji. Odpływ ludności z wielkich aglomeracji pozwoli rozwinąć w Rosji sieć małych miast, pomiędzy którymi mogą być rozmieszczone komfortowe osiedla-przedmieścia. Same obszary metropolitalne nigdzie przy tym nie znikną, ale ich rola w życiu gospodarczym i społecznym kraju znacznie się zmniejszy.” [24] – Jest to w istocie – nierealizowany po dziś dzień – program zerwania z amerykanizacją Rosji i powrotu Słowian wschodnich do modelu życia „po rusku”.

 

Realna obrona ruskości, czy III „liwadyjska nasiadówka”?

Powstaje w tej sytuacji pytanie, czy III Międzynarodowe Forum Liwadyjskie może stać się próbą realnej obrony ruskości, czy też będzie kolejną „nasiadówką”, potrzebną tylko do celów propagandowych? Sergiusz Aksionow, szef Republiki Krym, scharakteryzował (na posiedzeniu Komitetu Organizacyjnego) cel tegorocznego Forum następująco: „(...) całkiem na poważnie prowadzona jest dysputa o izolowaniu i demontażu Rosji, a wojska NATO stoją już pod Petersburgiem. W związku z tym bardzo ważna jest kwestia konsolidacji nie tylko obywateli Rosji, ale i całego Ruskiego Świata. Jego jądrem był i jest naród rosyjski, język rosyjski, kultura rosyjska, tradycja rosyjska i rosyjski charakter. Jak to przedstawił nasz Prezydent Włodzimierz Włodzimierzowicz Putin, kategorie te stają się dzisiaj czynnikami bezpieczeństwa narodowego. Dlatego Forum Liwadyjskie należy traktować jako humanitarną, patriotyczną operację służącą zjednoczeniu Ruskiego Świata. (...) W kontekście powyższego, proponujemy utworzenie trzech grup tematycznych, które rozpoczną obrady 5 czerwca, w pierwszym dniu III Międzynarodowego Forum Liwadyjskiego. Pierwsza, to koncepcja Ruskiego Świata i znaczenie krymskiej wiosny dla jej rozwoju. Druga, to język rosyjski i edukacja, prawa [naszych] rodaków. Trzecia, to Ruski Świat i punkty zwrotne [w jego] historii w setną rocznicę rewolucji 1917 roku.” [25]

Co znamienne, Pan Aksionow chce „konsolidować cały Ruski Świat”, lecz w cytowanej wyżej jego wypowiedzi nie pojawia się ani razu słowo: „Słowianie” czy „Słowiańszczyzna”. Tymczasem, np. dla rosyjskojęzycznych i szanujących ruską kulturę Polaków-Słowian – Ruski Świat był i jest przede wszystkim światem Rosjan-Słowian i Rusinów-Słowian, a nie przybyłych dawno temu do Rosji Niemców, wychodźców ze „strefy stałego żydowskiego osiedlenia”, czy podbitych (z udziałem Polaków!) ludów Kaukazu i Tatarów (ludów turko-mongolskich). Dla Polaków-Słowian jest zupełnie oczywiste, że obrona języka rosyjskiego musi być prowadzona przede wszystkim przez samych Słowian i w interesie wszystkich Słowian, a więc nie tylko w interesie wielonarodowego państwa Rosja, lecz także dla dobra całej wielopaństwowej Słowiańszczyzny.

Takiej perspektywy postrzegania roli języka rosyjskiego w Europie i takiej wizji współpracy Ruskiego Świata ze Światem Słowiańskim życzymy nie tylko uczestnikom III Międzynarodowego Forum Liwadyjskiego na Krymie, w setną rocznicę „rosyjskiej” rewolucji, która zniszczyła istniejącą niegdyś szansę na jedność i współpracę Słowian po ich zwycięstwie w I wojnie światowej.

Grzegorz Grabowski

P.S. Na koniec proste pytanie: dlaczego na stronie ambasady Rosji w Polsce nazwisko rosyjskiego ambasadora pisane jest po angielsku: „Sergey Andreev”, a nie po polsku: „Siergiej Andriejew” lub „Sergiusz Andriejew”? – Czy to jakaś demonstracja niechęci do języka polskich Słowian, czy może skutek niekontrolowanej już anglicyzacji rosyjskiego MSZ-tu? – Zob.: Ambasador Federacji Rosyjskiej w Rzeczypospolitej Polskiej Sergey Andreev http://poland.mid.ru/web/polska_pl/biogram (d. 05.2017).

 

Przypisy / Примечания:

[1] – Обзорная информация о Международном фестивале „Великое русское слово” (Przekrojowa informacja o Międzynarodowym Festiwalu „Wielkie ruskie słowo”) http://mfvrs.org/content/obzornaya_informatsiya (b.d.).

Денис Татарченко, II Ливадийский форум: экспертный взгляд на Русский мир (Denis Tatarczenko, II Forum Liwadyjskie: fachowe spojrzenie na Ruski Świat) http://www.russkiymir.ru/publications/208511/ (09.06.2016).

Jak czytamy na stronie amerykańskiego Radia Swoboda, działającego również w Rosji (od 1991 r.) na mocy dekretu prezydenta Jelcyna – polityczna koncepcja Ruskiego (albo raczej: Rosyjskiego) Świata zrobiła karierę dzięki prezydentowi Putinowi: „Przemawiając [pod koniec 2006 r.] na spotkaniu z inteligencją twórczą w Domu Dierżawina w Petersburgu, w przedzień Roku Języka Rosyjskiego, prezydent Rosji podkreślił: „Ruski Świat może i powinien łączyć wszystkich, którym drogie jest ruskie słowo i kultura rosyjska, gdziekolwiek by oni nie żyli, w Rosji czy poza jej granicami. Używajcie częściej tego wyrażenia: „Ruski Świat”” – wezwał Putin łowiących każde jego słowo twórczych intelektualistów. Na dobrą sprawę, zgodnie z tym życzeniem mocą prezydenckiego dekretu została stworzona w czerwcu 2007 roku fundacja „Ruski Świat”, której polecono wspierać upowszechnianie języka rosyjskiego i kultury rosyjskiej, (oraz) umacniać łączność z rodakami. Temat podchwyciła też Rosyjska Cerkiew Prawosławna, posługując się w swoich działaniach związanych z promowaniem koncepcji „Ruskiego Świata” sloganem przypominającym okrzyk kibiców: „Rosja, Ukraina i Białoruś — to Święta Ruś!” Zaś patriarcha Cyryl poszerzył tą koncepcję poprzez włączenie do duchowej wspólnoty Świętej Rusi również Kazachstanu i Mołdawii.” – Zob.: Владимир Абаринов, Галина Сидорова, „Русский мир”, бессмысленный и беспощадный (Włodzimierz Abarinow, Halina Sidorowa, „Ruski Świat”, bezsensowny i bezlitosny) https://www.svoboda.org/a/26855650.html (18.02.2015).

[2] – „Eurazjaci” będą komunikować się po angielsku? http://polski.blog.ru/226332291.html (25.04.2017).

[3] – Вадим Викторович Рыбин, Какой должна быть языковая политика России (Wadim Wiktorowicz Rybin, Jaka być powinna polityka językowa Rosji) https://nstarikov.ru/blog/69612 (10.08.2016); Вадим Викторович Рыбин, Языковая борьба (Wadim Wiktorowicz Rybin, Walka językowa) https://nstarikov.ru/blog/47953 (04.01.2015); Вадим Викторович Рыбин, О русском языке и нерусских словах (Wadim Wiktorowicz Rybin, O języku rosyjskim i nie-rosyjskich słowach) https://nstarikov.ru/blog/72735 (02.12.2016).

[4] – Владимир Емельяненко, Вавилон говорит (Włodzimierz Jemielianienko, Babilon mówi) https://rusmir.media/2017/02/05/language (05.02.2017).

[5] – Участникам и гостям Съезда представителей народов, проживающих на территории Республики Татарстан (Do uczestników i gości Zjazdu przedstawicieli narodów, zamieszkujących na terytorium Republiki Tatarstan) http://kremlin.ru/events/president/letters/54359 (22.04.2017).

[6] – Polacy w Rosji http://moskwa.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/polonia/ (d. 05.2017);  Halina Subotowicz-Romanowa, prezes Polskiej Federalnej Autonomii Narodowo-Kulturalnej „Kongres Polaków w Rosji”, weszła na początku maja 2017 r. w skład prezydium Rady Polonii Świata na Walnym Zjeździe Polonii w Pułtusku. Zob.: Zjazd Rady Polonii Świata http://www.poloniarosji.ru/pl/aktualnosci/632/Zjazd-Rady-Polonii-Swiata (04.05.2017).

[7] – Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2015/2016 http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5488/1/11/1/oswiata_i_wychowanie.pdf – zob.: Dział VI. Nauczanie języków obcych, Tabl. VI. 1. Nauczanie języków obcych jako przedmiotu obowiązkowego (s. 220) oraz: Dział III. Szkoły podstawowe, Tabl. III. 1. Szkoły podstawowe publiczne i niepubliczne (s. 165).

[8] – Александр Шустов, Русский мир Средней Азии сжимается (Aleksander Szustow, Ruski Świat Azji Środkowej kurczy się) http://www.ng.ru/dipkurer/2016-02-01/11_asia.html (01.02.2016).

[9] – Tak uważa np. rumuński historyk i literat o częściowo serbskich korzeniach, prof. Owidiusz Pecican. – Zob.: Патриотическая борьба против англицизации. Patriotyczna walka przeciwko anglicyzacji http://polski.blog.ru/226866275.html (04.05.2017).

[10] – Grabski o sojuszu Polaków z Rosją http://polski.blog.ru/214001587.html (12.08.2014); Dmowski o sojuszu Polaków z Rosją http://polski.blog.ru/221711347.html (14.08.2016); Pierwszy wódz II Rzeczypospolitej http://polski.blog.ru/131924307.html (07.11.2011).

[11] – Pod internacjonalnym krzyżem http://polski.blog.ru/216503507.html (09.04.2015).

[12] – Kontrreformacja ekumeniczna ante portas http://polski.blog.ru/210118659.html (05.01.2014).

[13] – Нефтяная компания ExxonMobil потребовала от Минфина США позволить добычу нефти в России (Kompania naftowa ExxonMobil zażądała od Ministerstwa Finansów USA pozwolenia na wydobycie ropy naftowej w Rosji) http://rusvesna.su/economy/1492627285 (19.04.2017). – Zob. także: Juliana Gortinskaja, Rosnieft otrzyma dostęp do zasobów ropy w Zatoce Meksykańskiej http://www.voltairenet.org/article194902.html (10.01.2017); Rosnieft i ExxonMobil odkryły gigantyczne zasoby ropy naftowej http://www.voltairenet.org/article194909.html (11.01.2017); Rosja sprzedaje 19,5 % Rosniefti spółce Glencore i Katarowi http://www.voltairenet.org/article194931.html (13.01.2017).

[14] – Константин Щемелинин, Шаг к русскости (Konstanty Szczemielinin, Krok ku ruskości) http://www.segodnia.ru/content/183422 (09.01.2017). Alternatywa: http://webkamerton.ru/index.php/2017/01/shag-k-russkosti (10.01.2017).

[15] – Белоруссия подарит Сербии 12 установок „Бук” и восемь самолетов МиГ-29 (Białoruś podaruje Serbii 12 wyrzutni „Buk” i osiem samolotów MiG-29) http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/3979569 (28.01.2017).

[16] – Сербия. Внешняя политика (Serbia. Polityka zagraniczna) https://ru.wikipedia.org/wiki/Сербия#.D0.92.D0.BD.D0.B5.D1.88.D0.BD.D1.8F.D1.8F_.D0.BF.D0.BE.D0.BB.D0.B8.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B0

[17] – Дмитрий Добров, Над Балканами нависла угроза новой войны (Dymitr Dobrow, Nad Bałkanami zawisła groźba nowej wojny) https://ria.ru/analytics/20170405/1491535567.html (05.04.2017).

[18] – Imad Fawzi Shueibi, Moskwa i tworzenie Nowego Światowego Systemu http://polski.blog.ru/148653123.html (19.04.2012).

Nawiasem pisząc, z upływem lat owe wytłumaczenia polityki nadmiernych zbrojeń wydają się być po obu stronach coraz bardziej kłamliwe, bowiem przy stosunkowo niewielkich nakładach na dozbrojenie Syrii i Serbii, Rosja „koleguje się” od roku z Erdoganem – jednym z głównych sprawców wojennej tragedii Syryjczyków, Irakijczyków i Kurdów – oraz zamierza wydać w l. 2018-2025 kolejne 17 bln rubli (czyli ok. 297,8 mld USD – wg kursu 57,08 rubla za dolara) na realizację nowego „Państwowego programu zbrojeń” [*], zaś Stany Zjednoczone dozbrajają obecnie tworzący się Kurdystan na równie symboliczną kwotę ok. 300 mln USD [**], a jednocześnie podpisały w maju br. umowy na dostawy broni dla Arabii Saudyjskiej – czyli innego głównego sprawcy nieszczęść Jemeńczyków, Syryjczyków, Irakijczyków i Kurdów – na łączną kwotę ok. 110 mld dolarów [***].

[*] – С небес на землю: Минобороны ускоряет перевооружение Сухопутных войск (Z nieba na ziemię: Ministerstwo Obrony przyspiesza modernizację wojsk lądowych) https://ria.ru/defense_safety/20170518/1494587020.html (18.05.2017).

[**] – США поставят иракским курдам гаубицы, стрелковое оружие и внедорожники (USA dostarczą Kurdom irackim haubice, broń strzelecką i samochody terenowe) http://riataza.com/2017/04/21/ssha-postavyat-irakskim-kurdam-gaubitsyi-strelkovoe-oruzhie-i-vnedorozhniki/ (21.04.2017); Юрий Богданов, Курды получат от Вашингтона оружие (Jerzy Bogdanow, Kurdowie dostaną broń od Waszyngtonu) http://izvestia.ru/news/704636 (15.05.2017).

[***] – Валерия Маслова, Виктор Астафьев, Финансы против убеждений: США заключили крупнейшую военную сделку с Саудовской Аравией (Waleria Masłowa, Wiktor Astafiew, Finanse przeciwko przekonaniom: USA zawarły największą umowę wojskową z Arabią Saudyjską) https://russian.rt.com/world/article/391867-saudovskaya-araviya-ssha-orugie-postavki (20.05.2017).

[19] – Дмитрий Стешин, Пасынки империи (Dymitr Stieszyn, Pasierbowie imperium) http://www.kp.ru/daily/26670/3695933/ (02.05.2017).

[20] – Ульяна Скойбеда, Нерусские русские: почему украинцам и прочим переселенцам из стран СНГ не дают гражданство в России (Часть 1). Juliana Skojbieda, Nierosyjscy Rosjanie: dlaczego Ukraińcom i innym imigrantom z krajów WNP nie dają obywatelstwa w Rosji (Część 1) http://www.kp.ru/daily/26670/3695877/ (02.05.2017).

[21] – Cytaty pochodzą z komentarza Stanisława M. Iwanowa (Riataza.com, 07.05.2017) i z wywiadu Henryka Kieresia pt. „Najstarszy spośród socjalizmów” dla lubelskiego kwartalnika „Cywilizacja” (nr 6/2003) http://cywilizacja.ien.pl/?id=21

[22] – Мария Тодорова, Олег Дерипаска: „Каждый раз, подлетая к Москве, задумываюсь, что эти люди делают” (Maria Todorowa, Oleg Deripaska: „za każdym razem, gdy nadlatuję nad Moskwę, to zastanawiam się, czym ci ludzie się zajmują”) http://www.forbes.ru/milliardery/313239-oleg-deripaska-kazhdyi-raz-podletaya-k-moskve-ya-zadumyvayus-chto-eti-lyudi-tam-d (19.02.2016).

[23] – Будущее России: Поиски альтернативных путей развития (Przyszłość Rosji – poszukiwanie alternatywnych dróg rozwoju) http://vesparevenge.ru/?p=1221 (27.12.2016).

[24] – Александр Лапин: Отправление с „третьего пути” (Aleksander Łapin: Odejście z „trzeciego toru”) http://www.narpolit.com/po_suti_dela/otpravlenie_s_tretego_puti_08-50-45.htm (23.06.2012).

[25] – Сергей Аксёнов: Ливадийский форум, который пройдёт в рамках фестиваля „Великое русское слово”, следует рассматривать как гуманитарную операцию по сплочению Русского мира (Sergiusz Aksionow: Forum Liwadyjskie, które odbędzie się w ramach festiwalu „Wielkie ruskie słowo”, należy traktować jako humanitarną operację zjednoczenia Ruskiego Świata) http://glava.rk.gov.ru/rus/index.htm/news/355777.htm (02.03.2017).

Źródło wersji polskiej / Источник польской версии: http://polski.blog.ru/229853075.html (26.05.2017).

Zob. także: Koncepcja Ruskiego Świata, czyli „wymyślanie roweru” http://polski.blog.ru/236490611.html (19.06.2017).