Проведение различных международных экологических конференций, семинаров и симпозиумов в столице нашего государства Астане становится сегодня делом привычным, я бы даже сказал обыденным.
Интерес проявляемый к Казахстану со стороны влиятельных международных экологических организаций в принципе понятен, буквально через несколько лет у нас пройдёт международная выставка ЭКСПО-2017, основной темой которой как раз станет внедрение и использования альтернативных источников энергии. Эта тема очень тесно пересекается с вопросами экологии и защитой окружающей среды, я бы даже сказал она является основой для многих экологических движений и инициатив.
Кроме подготовки и проведения мероприятий связанных с ЭКСПО-2017, в политике Казахстана присутствуют и другие экологические программы. Относительно недавно в нашей стране была принята концепция по переходу к так называемой “зеленой экономике”. С этой инициативой выступил Глава нашего государства Нурсултан Назарбаев, именно по его предложению был подготовлен данный документ и уже началась работа по его реализации. В своем Послании к народу Казахстана “Стратегия “Казахстан-2050” Президент прямо отметил, что: ”Оставаясь крупным игроком на рынке углеводородного сырья, мы должны развивать производство альтернативных видов энергии, активно внедрять технологии, использующие энергию солнца и ветра. Все возможности для этого у нас есть. К 2050 году в стране на альтернативные и возобновляемые виды энергии должно приходиться не менее половины всего совокупного энергопотребления”.
Необходимо сказать, что подобные экологические инициативы редко звучат от лидеров стран бывшего СССР, традиционно сложилось, что отношение к защите окружающей среды здесь как правило прохладное, а вопросы экологии отходят на второй план перед решением экономических и социальных проблем. В дальнейшем, это часто оборачивается усугублением этих проблем, а то и приводит к настоящим экологическим катастрофам. Подобное мы могли наблюдать в СССР где на экологию мало обращали внимания, а решение задач любой ценой стало практически нормой.
Мир сильно меняется. Сегодня вопросы экологии выходят на первый план, по прогнозам некоторых ученых влияние человека на окружающую среду достигло критической точки. Это оборачивается изменением климата всей планеты, приводит к стихийным бедствиям, гибели людей и наносит огромный вред экономике. Не проходит не одного года, без природных катастроф, наводнений, ураганов, цунами и других разрушительных бедствий в разных концах нашей планеты. Человечеству давно необходимо изменить своё отношение к использованию природных ресурсов и эксплуатации окружающей среды.
Казахстан идет именно по этому пути, инициативы нашего государства уже замечены международным экологическим движением, именно поэтому Астана становится своеобразной экологической столицей региона.
С 30 сентября по 1 октября 2013 года в столице нашего государства прошла Международная конференция по программе партнерства «Зеленый мост» и международной специализированной выставке «Астана ЭКСПО-2017», организованная министерством охраны окружающей среды Республики Казахстан в партнерстве с Программой развития ООН.
В работе конференции приняли участие главы природоохранных ведомств стран Европейского Союза, Центральной Азии и сопредельных государств, представители международных организаций и частных компаний, государственных органов Казахстана, а также международные эксперты в области экологически чистой энергии и «зеленого» роста.
Конференцию открыл Премьер министр нашей страны Серик Ахметов в своем выступлении он подчеркнул важность и необходимость проведения подобного форума. По словам Премьер министра проведение подобных мероприятий ежегодно, позволит обсуждать накопившиеся проблемы и вопросы, а также укреплять партнерство в деле защиты окружающей среды. Глава Правительства отметил:”Почему мы взяли на себя эту инициативу? Экономика Казахстана достаточно стабильна, активно развиваются ее основные отрасли — нефтегазовая, горнорудная промышленности, отрасли металлургии, но мы думаем и об обратной стороне индустриального развития”. Он также подчеркнул, что к ней относятся нарушение экосистемы, истощение ресурсов, необходимость модернизации водной и энергетической инфраструктур. В этом направлении уже сделан первый шаг — проанализировали сложившуюся ситуацию сегодня.
- «Сделали и второй — разработали Концепцию перехода Казахстана к «зеленой» экономике», — добавил С.Ахметов. Далее в ходе своего выступления Глава нашего Правительства подчеркнул, что региональные экосистемы настолько связаны, что внутренние проблемы являются проблемами всей Центральной Азии и региона, в целом, и наоборот.
-«Именно поэтому мы предлагаем сделать еще один важный шаг — призываем наших соседей объединить усилия на совместной программе — платформе «Зеленый мост».
С приветственной речью к участникам конференции обратился и находящийся в тот момент в Астане, Премьер-Министр Королевства Испания Мариано Рахой. В своем выступлении он поздравил Казахстан с проведением выставки ЭКСПО-2017, и отметил, что проект с самого начала «имел огромную поддержку со стороны Испании и является еще одним шагом со стороны правительства Казахстана в защиту «зеленой» экономики».
-«Я убежден, что ЭКСПО-2017 станет реальной платформой, которая выделит вашу страну в число пионеров Третьей промышленной революции, которая приведет нас к применению новейших технологий и устойчивого развития».
- «Перед нами сегодня стоит вызов, надо расти. И надо расти так, чтобы защищать окружающую среду, привлекать рабочую силу, создавать рабочие места. Для этого мы все, а именно правительство, компании, должны работать и должны это делать координированно», - сказал М.Рахой.
По его мнению, решения руководства стран должны учитывать экономическую ценность окружающей среды.
- «То, что не является целесообразным с точки зрения экономики, никогда не будет устойчивым и наоборот, то, что не будет устойчивым с точки зрения окружающей среды, никогда не будет целесообразным экономически», - отметил М.Рахой. По его словам, на сегодняшний день, Казахстан позиционируется как региональная экономическая держава.
-«Эта страна в полном процессе развития, которая с каждым годом привлекает все больший интерес испанских предпринимателей. Испанский экспорт в республику значительно вырос за последние три года. Только за первое полугодие этого года объем экспорта достиг 209 млн евро». Завершая своё выступление Премьер-Министр Испании подчеркнул, что испанские компании очень заинтересованы в сотрудничестве с Казахстаном, особенно в сфере охраны окружающей среды. «Мы намерены активно и солидарно участвовать в развитии «зеленой» экономики. Страны Центральной Азии и Казахстан могут всегда рассчитывать на поддержку Испании».
Работа конференции продолжилась в рамках, так называемых панельных тематических сессий где выступили министр охраны окружающей среды Республики Казахстан Нурлан Каппаров, бывший министр иностранных дел и вице-канцлер ФРГ Йошка Фишер, долгое время возглавлявший партию «зеленых», директор департамента по окружающей среде и развитию ЭСКАТО, лауреат Нобелевской премии Рае Квонг Чунг (Тайланд), директор службы по изменению климата PwC Ричард Гледхилл (Великобритания), директор Института вопросов землепользования и окружающей среды в условиях антропогенного воздействия, профессор Сурен Эркман (Швейцария), заместитель председателя комитета по соблюдению водной конвенции ЕЭК ООН Сагит Ибатуллин, заместитель директора Института прикладного системного анализа Небойша Накиченович (Австрия), бывший министр иностранных дел Испании, член Консультационного совета Глобальной коалиции засушливых земель Мигель Моратинос и др.
Министр охраны окружающей среды РК Н. Каппаров в своем выступлении отметил, что успешная реализация программы партнерства «Зеленый мост» на Евразийском пространстве в последующем позволит расширить ее в глобальном масштабе. Не обошёл он и тему проведения в Казахстане международной выставки Астана ЭКСПО-2017, Н.Каппаров подчеркнул, что продемонстрировав глобальной аудитории устойчивые и возобновляемые источники энергии наша страна в полной мере заявит о себе как о движущей силе «зеленой» экономики. «Мы видим здесь возможность принять на себя стратегическую роль научного, технологического и инновационного хаба Евразии».
Одна из сессий конференции была посвящена Концепции по переходу Республики Казахстан к «зеленой» экономике. В ходе работы данной сессии участники конференции пришли к единому мнению, что Международная специализированная выставка «Астана ЭКСПО-2017» безусловно создаст дополнительные стимулы для процесса перехода к «зеленой» модернизации экономики. Это, в свою очередь, позволит Казахстану обеспечить достижение стратегической цели – войти в число 30-ти стран мира с наиболее развитой экономикой.
По итогам прошедшей в Астане конференции 8 стран – Казахстан, Россия, Кыргызстан, Беларусь, Монголия, Грузия, Германия и Черногория подписали Хартию о сотрудничестве в рамках программы партнерства «Зеленый мост».
Перед программой, стоят амбициозные задачи по повышению энергетической эффективности, энергосбережению, внедрению возобновляемой энергетики и влагосберегающих технологий, налаживанию утилизацию отходов.
Основным направлением программы партнерства “Зеленый мост” является международное сотрудничество для обеспечения «зеленого» экономического роста, посредством передачи технологий, обмена знаниями и обеспечения финансовой поддержки для реализации инвестиционных проектов в Центральноазиатском регионе.
Кроме того, данная Программа выступит в качестве регионального координатора и международного вкладчика в развитие и внедрение чистых технологий, а также будет содействовать развитию инновационных инвестиционных решений для реальных и экономически обоснованных проектов в ряде ключевых секторов для устойчивого роста «зеленой» экономики. Являясь практическим механизмом перехода к «зеленой» экономике программа партнерства «Зеленый мост», предполагает объединение усилий государств, международных организаций, общественного и бизнес секторов в регионе Европы, Азии и Тихого океана.
То же самое на государственном языке:
Болашаққа тартылған жасыл көпір
Мемлекетіміздің елордасы Астана қаласында түрлі халықаралық экологиялық конференциялар, семинарлар мен симпозиумдарды өткізу бүгінгі күні дағдыға айналғандай, тіпті үйреншікті іс десем де болады.
Беделді халықаралық экологиялық ұйымдар тарапынан Қазақстанға туындайтын қызуғушылық түптеп келгенде түсінікті, бірнеше жылдан кейін бізде ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесі өтеді, оның негізгі тақырыбы энергияның баламалыкөздерін ендіру және пайдалану болып табылады. Бұл тақырып экология және қоршаған ортаны қорғау мәселелерімен тығыз байланысты, мен тіпті көптеген экологиялық қозғалыстар мен бастамалардың негізігі тақырыбы дер едім.
ЭКСПО-2017 байланысты іс-шараларды әзірлеуден және өткізуден басқа Қазақстан саясатында өзге экологиялық бағдарламалар бар. Жуырда елімізде «жасыл экономикаға» көшу бойынша тұжырымдама қабылданды. Бұл бастаманы мемлекетіміздің Басшысы Нұрсұлтан Назарбаев көтерді, осы құжат оның ұсынысымен дайындалды және оны жүзеге асыру бойынша жұмыстар басталып кетті.
«Қазақстан-2050» стратегиясы» Қазақстан халқына жолдауында Президент «Көмірсутегі шикізатының нарығында ірі ойыншы болып қала отырып, біз энергияның баламалы түрлерін өндіруді дамытуға, күн мен желдің энергиясын пайдаланатын технологияларды белсенді енгізуге тиіспіз. Бұл үшін бізде барлық мүмкіндіктер бар. 2050жылға қарай елде энергияның баламалы және жаңғыртылатын түрлерін қоса алғандағы барлық энергия тұтынудың кем дегенде тең жартысы келуге тиіс» деп тура айтты.
Бұндай экологиялық бастамалар бұрынғы КСРО мемлекеттерінің көшбасылары тарпынан сирек айтылатынын айтып өту қажет, дәстүрлі түрде қоршаған ортаны қорғау мәселесіне көңіл бөліне қоймайды, экономикалық және әлеуметтік проблемаларды шешу алдында экология мәселелері екінші қатарда қалады. Кейіннен бұл мәселе осы проблемалардың тереңдеуіне, немесе нағыз экологиялық апаттарға алып келеді. Бұндай жағдайды біз КСРО мысалында көре аламыз, экология мәселесіне назар аз бөлінді, ал қойылған міндеттерді қалай да орындау нормаға айналды.
Әлем қатты өзгеріп келеді. Бүгінгі күні экология мәселелері бірінші қатарда тұр, кейбір ғалымдардың пікірінше адамның қоршаған ортаға әсер етуі өзінің сыни межеліне жетті. Бұл бар планета климатының өзгеруіне, апатты жағдайларға, адам өліміне және экономиканы үлкен шығынға соғуына айналды. Планетамыздың түпкір түпкірінде табиғи апат, топан су басу, дауыл, цунами және өзге де қиратушы апаттарсыз жыл да өтпейді. Адамзат табиғи ресурстарды және қоршаған ортаны пайдалану ісіне өз қарым-қатынасын бұрыннан өзгертуі керек.
Қазақстан дәл осы жолмен бара жатыр, мемлекетіміздің бастамалары халықаралық экологиялық қозғалыстардың назарына ілікті, сондықтан Астана өңірдің өзгеше экологиялық елордасына айналмақ.
2013 жылдың 30 қыркүйегінен 1 қазанына дейін мемлекетіміздің елордасында Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау минисрлігі БҰҰ даму бағдарласымен бірлесіп ұйымдастырылған «Жасыл көпір» әріптестік бағдарламасы және «Астана ЭКСПО-2017» халықаралық мамандандырылған көрмесіне арналған халықаралық конференция өтті.
Конференция жұмысына Еуропалық одақ, Орталық Азия және іргелес мемлекеттердің табиғатты қорғау ведомстволарының басшылары, халықаралық ұйымдар мен жеке компаниялардың, Қазақстан мемлекеттік органдарының өкілдері, сондай-ақ экологиялық таза энергия және «жасыл» өсім облысындағы халықаралық срапшылар қатысты.
Конференцияны мемлекетіміздің Премьер-Министрі Серік Ахметов ашты, өз сөзінде ол осындай форум өткізудің маңыздылығы мен қажеттілігін атап өтті. Премьер-Министрдің айтуынша жыл сайын осындай іс-шараларды өткізу жиналып қалған проблемалар мен мәселелерді шешуге, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау мәслесінде әріптестікті нығайтуға мүмкіндік береді. Үкімет басшысы «Бұл бастаманы біз неге бастадық? Қазақстан экономикасы айтарлықтай тұрақты, оның мұнай-газ, тау-кен өндірісі, металлургия сияқты негізгісалалары белсенді даму үстінде, бірақ біз индустриалды дамудың теріс жақтарын да ойлаймыз» деп атап көрсетті. Сонымен бірге ол экожүйенің бұзылуы, ресурстардың таусылуы, су және энергетикалық инфрақұрылымды жаңғырту да осы мәселеге жататынын айтты. Бұл бағытта бірінші қадам жасалды – бүгінгі күні қалыптасқан жағдайға талдау жүргізілді.
«Екінші қадамды да жасадық – Қазақстанның «жасыл» экономикаға көшу тұжырымдамасын әзірледік»,- деді С. Ахметов. Бұдан әрі өз баяндамасында Үкімет Басшымыз өңірлік экожүйелер тығыз байланысты болғандықтанішкі проблемалар, түгел Орталық Азияның және өңірдің проблемасы екенін, керісінше жағдай болғанда дабірлесіп шешетін проблема екенін атап өтті.
«Сондықтан біз тағы бір маңызды қадам жасауды ұсынамыз – бірлескен бағдарлама «Жасыл көпір» негізінде көршілерімізді күшімізді біріктіруге шақырамыз».
Конференцияға қатысушыларға сол кезде Астанада болған Испания Корольдігінің Премьер-Министрі Мариано Рахой құттықтау сөзін арнады. Өз сөзінде ол Қазақстанды ЭКСПО-2017 көрмесін өткізумен құттықтады, және жоба басынан «Испания тарапынан үлкен қолдауға ие болды және Қазақстан үкіметі тарапынан «жасыл» экономиканы қорғауға арналған тағы бір қадам болып табылады» деп атап көрсетті.
«ЭКСПО-2017 сіздің елді заманауи технологияларды қолдану мен тұрақты дамуға алып келетін Үшінші өндірістік төңкеріс пионерлері қатарына қосатын шынайы платформаға айналады деп сенемін»
«Бүгінгі күні біздің алдымызда күреске шақыру тұр, өсу қажет. Қоршаған ортаны қорғайтындай, жұмыс күшін тартатындай, жаңа жұмыс орындарын қалыптастыратындай өсу қажет. Бұл үшін барлығымыз, яғни, үкімет, компаниялар жұмыс жасауы және бұл жұмысты үйлестіріп жасау қажет»,- деді М. Рахой.
Оның ойынша мемлекет басшылары шешім қабылдамас бұрын қоршаған ортаның экономикалық құндылығын есепке алуы керек.
«Экономика жағынан дұрыс болып табылмайтын нәрсе ешқашан тұрақты болмайды, және керісінше, қоршаған орта жағынан тұрақты болмайтын нәрсе экономика үшін ешқашан дұрыс болмайды», - деп атап көрсетті М. Рахой. Оның айтуынша, бүгінгі күні Қазақстан өңірлік экономикалық держава ретінде танылды.
«Мемлекет даму процесі үстінде, бұл жыл сайын испан кәсіпкерлерінің қызығушылығын арттыруда. Испан экспорты республикаға соңғы үш жылда едәуір өсті. Осы жылдың бірінші жартыжылдығында ғана экспорт көлемі 209 млн. теңгеге жетті». Сөзін аяқтай келе Испания премьер –Министрі испан компаниялары Қазақстанмен, әсіресе қоршаған ортаны қорғау саласында әріптес болуға мүдделі екенін атап көрсетті.
« біз «жасыл» экономиканы дамытуға белсенді әрі ынтымақтастықпен қатысамыз. Орталық Азия мемлекеттері мен Қазақстан Испанияның қолдауына әрқашан сене алады».
Конференция жұмысы панелдік тематикалық сессия шеңберінде жалғасты, конференцияда Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрі Нұрлан Қапаров, ФГР бұрынғы сыртқы істер министрі және вице-канцлер Йошка Фишер, ұзақ уақыт бойы «жасылдар» партиясына басшылық еткен, қоршаған орта және ЭСКАТО дамыту бойынша директор департаменті, Нобель сыйлығының лауреаты Рае Квонг Чунг (Тайланд), PwC климаттың өзгеруі бойынша қызметтің директоры Ричард Гледхилл (Ұлыбритания), антропогендік әсер ету жағдайында жерді пайдалану және қоршаған орта мәселелері бойынша институттың директоры, профессор Сурен Эркман (Швейцария), БҰҰ ЕЭК су конвенциясын сақтау бойынша комитеттің төраға орынбасары Сагит Ибатуллин, қолданбалы жүйелі талдау институтының директор орынбасары Небойша Накиченович (Австрия), Испанияның бұрынғы сыртқы істер министрі, Құрғақ жерлердің ғаламдық одағының Консультациялық кеңесінің мүшесі Мигель Моратинос және басқалар сөз сөйледі.
ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрі Нұрлан Қапаров өз сөзінде «Жасыл көпір» әріптестік бағдарламасын Еуразиялық кеңістікте табысты жүзеге асыру оны ғаламдық деңгейде кеңейтуге мүмкіндік береді деді. Ол Қазақстанда Астана ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесін өткізу тақырыбын да шет қалдырған жоқ, Н. Қапаров ғаламдық аудиторияға энергияның тұрақты және жаңғыртылатын көздерін көрсете отырып біздің ел өзін «жасыл» экономиканы қозғаушы күш ретінде таныта алады деді. «Біз мұнда Еуразияның ғылыми, технологиялық және инновациялық түйіні ретінде стратегиялық рөлді ойнау мүмкіндігін көреміз».
Конференция сессияларының бірі Қазақстан Республикасының «жасыл» экономикаға өту тұжырымдамасына арналды. Бұл сессия жұмысының барысында конференцияға қатысушылар «Астана ЭКСПО-2017» халықаралық мамандандырылған көрмесі экономиканың «жасыл» жаңғыртуына көшу процесінде қосымша түрткі тудыратыны сөзсіз деген пікірге келді. Бұл өз кезегінде Қазақстанныңәлемнің экономикасы дамыған 30-ел қатарына қосылу стратегиялық мақсатына қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
Астанада өткен конференция нәтижесінде 8 мемлекет – Қазақстан, Ресей, Қырғызстан, Беларусь, Монғолия, Грузия, Германия және Черногория «Жасыл көпір» әріптестік бағдарламасы шеңберінде ынтымақтастық туралы хартияға қол қойды.
Бағдарлама алдында энергетикалық тиімділікті, энергия үнемдеуді, жаңғыртылатын энергетиканы және ылғалды сақтайтын технологияларды енгізу, қалдықтарды пайдаға асыруды жайластыру бойынша үлкен міндеттер тұр.
«Жасыл көпір» әріптестік бағдарламасының негізгі бағыты технологияларды беру, біліммен алмасу және Орталық Азияөңірінде инвестициялық жобаларды жүзеге асыруды қаржылық қолдау арқылы «жасыл» экономикалық дамуды қамтамасыз ету мақсатындағы халықаралық ынтымақтастық болып табылады.
Сонымен бірге, бұл Бағдарлама таза технологияларды дамыту мен енгізудегі өңірлік үйлестіруші және халықаралық салымшы ретінде алға шығады, сондай-ақ «жасыл» экономиканың тұрақты дамуы үшін негізгі секторлардың бірқатарындағы шынайы және экономикалық тұрғыдан негізделген инновациялық инвестициялық шешімдердің дамуына ықпал етеді. «Жасыл» экономикаға көшудің практикалық механизмі бола тұрып «Жасыл көпір» әріптестік бағдарламасы Еуропа, Азия және Тынық мұхит өңіріндегі мемлекеттердің, халықаралық ұйымдардың, қоғамдық және бизнес секторларының күштерін біріктіруді жобалайды.