Адам баласы негізінен ондық (1,55,26,35,8) және әріптермен (F,a,c,y) жұмыс істей алады. Шын мәнісінде компьютер бұл таңбаларды оқи алмайды. Операциялық жүйелер (Windows XP, Windows 7,Vista, Linux, Solaris, Unix) таңбаларды АЛҚ-ға (Арифметикалық Логикалық Құрылғы немесе процессор деп атайды) екілік санау жүйесіне өзгертіп береді.
Процессор екелік санау жүйесінде жұмыс істейді. Екілік санау жүйесі 0 және 1 санынан ғана тұрады.
Мысалы А әрпінің Ascii коды 65-ге тең, екілік санау жүйесінде былай 1000001 болып көрсетеледі.
Екілік санау жүйесіндегі қосу кестесі
0 | + | 0 | = | 0 |
0 | + | 1 | = | 1 |
1 | + | 1 | = | 10 |
Екелік санау жүйесін ондық санау жүйесі келтірудің ең қарапайым жолы:
64(1 немесе 0*26)+32(1 немесе 0*25)+16(1 немесе 0*24)+8(1 немесе 0*23)+4(1 немесе 0*22)+2(1 немесе 0*21)+1(1 немесе 0*20) осы сандарды косындысы бизге ондық сандар нәтижесі шыгады.
Мысалдар:
01(екілік) ондыққа ауыстырғанда 1*20=1
10(екілік) ондыққа ауыстырғанда 1*21=2
11(екілік) ондыққа ауыстырғанда 1*2*1+1*2*0=3
100(екілік) ондыққа ауыстырғанда 1*2*2=4
101 (екілік) ондыққа ауыстырғанда 1*22+0*21+1*20=5
Екілік санау жүйесін ондық ауыстырганда кағаз немесе жаттап алныздар.
64 |
32 |
16 |
8 |
4 |
2 |
1 |
|
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
65-ке , 0 болган катарларды қоспайбыз, 1 болган катарларды қосамыз. |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
106-ға тең, 0 болган катарларды қоспайбыз, 1 болган катарларды қосамыз. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Келеси сандар оздерин есептеп кориндер:
111111, 10100110, 1010110, 111001, 101101, 101010